« Nobela ote? | Hiria eta ezkontza »
Jururu / Jose Enrike Urrutia Capeau / Pamiela, 2015
Kubako bizitza Javier Rojo / El Correo, 2015-05-30
“Jururu” da espainolak Kubara heldu zirenean lurreratu zireneko badiaren izena, eta izen hori berori hautatu du Jose Enrike Urrutia Capeauk bere narrazio libururako, bertan agertzen diren istorioak eskualde horretan kokaturik daude-eta. Izan ere, idazlearekin erraz identifika daitekeen narratzaile batek badia horren inguruan bizi den jendearen bizimodu arrunta erakusten digu. Istorio hauek, bestalde, benetakoak balira bezala aurkezten dira eta, egia esan, irakurleak ez du ahalegin handirik egin behar narrazio hauetan kontatzen zaizkionak sinesteko. Turisten neurrian eta hauen apetak asetzeko eraiki den mundutik urrun, Urrutia Capeauren narrazioetan askotan parke tematiko baten itxura duen Kuba horren bestaldean dagoen errealitatea erakusten da. Narrazio hauen ardatzak pertsonaiak dira, beti ere duintasunez (eta askotan harrotasun punttu batez ere) bizirautea helburu duten pertsonaiak. Pertsonaiek ez dute balentria handirik egiten, baina beren apaltasunean eta egunerokotasunean epikako heroiak bezain handiak izan daitezke, Hemingway-en “Agurea eta itsasoa”-n edota Walcott-en “Omeros”-en agertzen direnen antzekoak. Itxaroten ematen dute bizitza gehiena, ezer itxaroten egongo ez balira bezala, itsasotik eta trapitxeo txikietatik (pikareskatik ere badu liburu honek) bizimodua ateratzen duten bitartean, edaten eta lagunartean hitz egiten.
Heroi apalen mundu horren berri emateko Urrutia Capeauk ahozkotasunetik hurbil dagoen kontamoldea hautatu du. Eta kontamolde hau azpimarragarria da, ahozkotasuna hizkuntza aldatuta mantentzea ez baita batere erraza. Ahozko narrazioaren kutsua du liburuak, eta ekialdeko euskararen oihartzunak dituen hizkera batean Kuban ohikoak diren hitzak tartekatzen dira naturaltasun osoz, narrazioaren ilusioa ia inoiz apurtu gabe.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi