« Epistolak eta letaniak. Pistolak eta letaginak | Jostuna klasikoak harilkatzen »
Ez tiro egin anbulantziei / Mikel Ayllon / Elkar, 2015
Surrealismo xaloa Javier Rojo / El Correo, 2015-05-16
Pertsonaia batzuk giltzapean daude esparru batean. Irakurleak ez daki oso ondo zer den esparru hori eta pertsonaiek ere non dauden ez dakitela ematen du. Psikiatriko bat izan liteke, pertsonaia horiek xelebrekeriak egiteko erakusten duten joera ikusita, baina azkenean irakurleak jakingo du kartzelan daudela. Edonola ere, pertsonaiek ez dute gogoratzen zer dela-eta heldu diren horra, edo behintzat han egotera eraman dituzten arrazoiak ahaztuz joan dira poliki-poliki, eta ahaztuz doazen neurrian desagertuz doaz, mundua haietaz ere ahaztu balitz bezala. Hauxe da Mikel Ayllonen eskutik datorkigun “Ez tiro egin anbulantziei” izenburuko nobelaren planteamendua. Egoera horretatik abiatuta kontakizunak atzerantz jotzen du denboran, eta azalduko zaigu, zeharka bada ere, pertsonaiak (batez ere Gerard izenekoa) nola heldu diren kartzela horretara. Gauzak honela, mundu distopiko baten berri ematen zaigu. Pertsonaiak mugitzen direneko inguru horretan dena debekatuta dago. Greba Handi batek markatzen du antza mundu horretan aldaketa, baina dena lausotuegi aurkezten da, pertsonaientzat ere mundu hori benetakoa izan beharrean ametsezkoa (lokamutsezkoa) suertatzen da-eta. Eta dena lausotuta dagoenez, ez da gehiegi azaltzen zer jazotzen den, gertakarien kausa materialak alde batera utziz.
Inguru horretan pertsonaien artean eraikitzen diren harremanek ere planteamendu lausotu horien ondorio dirudite, zehaztugabeak beraz. Eta amodiozko istorio baten aztarnak agertzen direnean, aztarna horiek beste zerbait adierazi nahi dutela pentsa liteke. Izan ere, alegoriak zeharkatzen du ístorioa alderik alde, ideia baten gauzatze narratiboa izateraino, gure literaturan hainbatetan ikusi dugun bezala, mundu osoa kartzela handi bat dela irudikatzea baita helburu. Narrazio interesgarria da, baina batzuetan ingenuo xamarra iruditu zait, surrealismo xalo baten adibidea.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez