kritiken hemeroteka

8.448 kritika

« | »

Ez tiro egin anbulantziei / Mikel Ayllon / Elkar, 2015

Surrealismo xaloa Javier Rojo / El Correo, 2015-05-16

Pertsonaia batzuk giltzapean daude esparru batean. Irakurleak ez daki oso ondo zer den esparru hori eta pertsonaiek ere non dauden ez dakitela ematen du. Psikiatriko bat izan liteke, pertsonaia horiek xelebrekeriak egiteko erakusten duten joera ikusita, baina azkenean irakurleak jakingo du kartzelan daudela. Edonola ere, pertsonaiek ez dute gogoratzen zer dela-eta heldu diren horra, edo behintzat han egotera eraman dituzten arrazoiak ahaztuz joan dira poliki-poliki, eta ahaztuz doazen neurrian desagertuz doaz, mundua haietaz ere ahaztu balitz bezala. Hauxe da Mikel Ayllonen eskutik datorkigun “Ez tiro egin anbulantziei” izenburuko nobelaren planteamendua. Egoera horretatik abiatuta kontakizunak atzerantz jotzen du denboran, eta azalduko zaigu, zeharka bada ere, pertsonaiak (batez ere Gerard izenekoa) nola heldu diren kartzela horretara. Gauzak honela, mundu distopiko baten berri ematen zaigu. Pertsonaiak mugitzen direneko inguru horretan dena debekatuta dago. Greba Handi batek markatzen du antza mundu horretan aldaketa, baina dena lausotuegi aurkezten da, pertsonaientzat ere mundu hori benetakoa izan beharrean ametsezkoa (lokamutsezkoa) suertatzen da-eta. Eta dena lausotuta dagoenez, ez da gehiegi azaltzen zer jazotzen den, gertakarien kausa materialak alde batera utziz.

Inguru horretan pertsonaien artean eraikitzen diren harremanek ere planteamendu lausotu horien ondorio dirudite, zehaztugabeak beraz. Eta amodiozko istorio baten aztarnak agertzen direnean, aztarna horiek beste zerbait adierazi nahi dutela pentsa liteke. Izan ere, alegoriak zeharkatzen du ístorioa alderik alde, ideia baten gauzatze narratiboa izateraino, gure literaturan hainbatetan ikusi dugun bezala, mundu osoa kartzela handi bat dela irudikatzea baita helburu. Narrazio interesgarria da, baina batzuetan ingenuo xamarra iruditu zait, surrealismo xalo baten adibidea.

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Amaia Alvarez Uria

Arrabioen gerra
Karel Capek

Jon Jimenez

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Asier Urkiza

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Nagore Fernandez

Negu batez Mallorcan
George Sand

Aritz Galarraga

Trilogia
Jon Fosse

Hasier Rekondo

Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray

Mikel Asurmendi

Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Epilogorik gabe
Elena Sanchez

Aitor Francos

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Asier Urkiza

Pleibak
Miren Amuriza

Nagore Fernandez

Euskaldun fededun
Pruden Gartzia

Jon Jimenez

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Ibon Egaña

Amok
Stefan Zweig

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

Hedabideak