« Misterio handi bat | Beste niak »
Poemak pluralean / Fernando Pessoa (Iñigo Roque) / Denonartean, 2012
Poemak Pluralean Jose Luis Padron / Bilbao, 2012-10
“Izateak nekatu egiten nau, sentitzeak min ematen du eta pentsatzeak hondatu” hitzen atzean dago Fernando Pessoaren sentimendu poetikoa. Eta Denoartean argitaletxeak publikatu duen Poemak Pluralean liburuan Pessoa bera eta bere heteronimo guztiak daude, Alberto Caeiro, Ricardo Reis eta Alvaro de Campos hain zuzen. Denak euskaraz, Iñigo Roque Eguzkitzak egindako hainbat poemaren aukeraketa eta itzulpen-lan ederrari esker.
Lisboa hiri xarmagarrian jaio zen Fernando Pessoa 1888an, eta hiri hartan bertan hil zen 1935ean. Haren heteronimoetako batek, Alvaro de Camposek alegia, idatzita utzi zuen: “Denok ditugu bizitza bi: benetakoa, haurtzaroan amestutakoa eta helduaroan ere amesten jarraitzen duguna, lainozko substratu bat da; faltsua, besteekin elkarbizitzan bizi duguna da, praktikoa, baliagarri zaiguna, kaxoi batean sartzen digutena azkenean”.
Bizitza praktiko, baliagarri, faltsu horretatik utzi zigun arrastoa oso txikia da. Baina benetakotik, amestutako bizitza horretatik utzi ziguna, aldiz, kutxa batean gordetzen zituen bere idatzi ugarietan geratu zen irudikatuta.
Benito Lertxundik edota Jesus Mari Lopetegik, beren azken diskoetan, Pessoaren poema batzuk musikatzen dituzte. Joseba Sarrionandiak, bere garaian, Marinela (kuadro bakarreko drama estatikoa) itzuli zuen, Susak argitaratuta, eta bere poema kuttunen bildumetan sartu zituen ere Pessoaren batzuk. Baita Luigi Anselmik ere. Hemen eta han egon dira Pessoaren poema sortak argitaratuta, baina ez genuen Iñigo Roquek, Denonartean argitaletxearekin, eskura jarri digun liburuan bilduta.
Poemak Pluralean liburuak, beraz, Fernando Pessoaren, munduko poetarik handienetako baten bilduma bat ekartzen digu euskaraz. Poetaren poemak eta poetaren beste poetak: Alberto Caeiroren poema paganoak eta amodiozkoak, Ricardo Reisen poema klasikoak (txalotzekoa Iñigo Roquek latindar kutsuko poema horiekin egin duen ahalegina, jatorrizkoen metrika eta errima bera zainduz), Alvaro de Camposen “Tabako-denda” zoragarria, eta Fernando Pessoaren beraren hitzak, azken atalean. Eta aipatzekoa da ere hitzaurrea, labur, argi eta zehatz adierazia. Eskertzen da.
Merezi-merezi duen liburua. Eta pluralean diot.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo