susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Elipsiaren alde eta klixearen kontra (besteak beste) | Ibai izoztuen hondoan »

Hobe isilik / Garbiñe Ubeda / Elkar, 2013

Galtzaileen memoria Javier Rojo / El Diario Vasco, 2013-12-06

Gerra Zibilaren ingurukoak kontatzea literaturan gure artean aurki daitekeen korronterik inportanteenetako bat bihurtu da azken urte hauetan. Garbiñe Ubedak Hobe isilik izenburua duen bere lehenengo nobela honetan bide horretatik jotzen du. Hobe isilik lehenengo nobela badu ere, horrek ez du esan nahi idazleak ez duenik idazketan eskarmenturik, kazetaritza lanetan aritzen baita eta kronika eta saiakeraren arloan koka daitezkeen liburu eman baititu argitara. Baina kazetaritzatik datorren arren, esan behar da beste idazle batzuek ez bezala Garbiñe Ubedak idazketa estiloan ere jartzen duela arreta. Nobela honetan lehenengo pertsonan hitz egiten digun pertsonaia-narratzailea bere aitonaren irudiaren bila abiatzen da. Berak ez zuen ezagutu. Gerra Zibilean galtzaileen alderdian aritu ondoren (anarkista zen aitona), Frantziara pasatu zen eta han galtzen dira bere aztarnak. Izeba batek gordetako eskutitz batzuk dira aitonaren bizitza berreraikitzen hasteko dauzkan osagaiak eta haietan oinarritzen da bere bilaketan aritzeko.

Honen jardunak ikusgarriak izan daitezkeen bi ezaugarri dauzka, bata, kontamoldeari begira eta bestea, haren motibazioak azaltzeko-edo balio duena. Izan ere, narratzaileak aitonaren irudia eraikitzen duen bitartean bere gainean sortu duen irudiarekin dago hizketan, aurrean izango balu bezala. Bestelde, motibazioa dago: osagai misteriotsu bat agertzen zaigu, narratzailea aitonaren aztarnen atzetik ibiltzera bultzatzen duena… odolaren deia, nolabait esateko. Eta honelako narrazioetan gertatzen den bezala, familian gordetzen diren sekretuekin egiten dugu topo, aurreko belaunaldiek gordeta eduki nahi zituztenak azaleratzen baitira.

Galtzaileen memoria eraiki nahi du idazleak eta dudarik gabe Hobe isilik gustura irakurtzen da. Arrisku bakarra du: gaia gehiegi erabili delarik, irakurlea dagoeneko nekatuta aurkitzearena.