kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Udazkeneko lorea / Xabier Etxeberria / Elkar, 2012

Udazkeneko lorea Adriano de Mata / hirinet.net, 2013-04-16

Udazkeneko lorea liburu harrigarria da, batez ere idatzita dagoen moduagatik: luzeegia ez den arren, altxor-kutxa baten modukoa da, denetik ageri baita. Azal dezagun. Eleberria hiru pertsonaren bizitzari buruzkoa da —hiru pertsona arruntari buruzkoa, zu eta biok bezalakoei buruzkoa, alegia—. Hiruren bizitzak, ia amaierara arte, banandurik ematen dizkigu idazleak.

Lehen protagonista Mikel da, eta Carlos lagunaren ezkontzaren kronikarekin hasten da: “Benetan handiak diren hondamendi guztiek itxura batean ezdeusa dirudien abiapuntu bat izaten dute. […] Nire kasuan, Carlosen ezkontzan hasi zen dena”. Mikelen kronika hau lehen pertsonan idatzia dago, lehenaldian. Beste protagonista batek Lucia du izena; forma aldetik, aurrekoarekin zerikusirik ez du, bigarren pertsonan eta orainaldian idatzita baitago. Luciaren kontakizunaren abiapuntua Elgorriagako bainuetxea da. Bainuetxeko gorabeherak azaltzen ditu, eta tarteka-marteka Marta ahizpari idazten ari zaion gutunaren zatiak ageri dira, bi-bien iragana ulertzeko gako. Hirugarren protagonista Naroa da, eta hirugarren pertsonan dago, orainaldian baina. Naroa Osakidetzako langilea da, eta Lourdesen ama zaintzeko etxera egiten dizkion bisitez dihardu.

Xabier Etxeberriak oso modu argitsuan tartekatzen ditu hiru pertsonaiak, eta egoera berezia sorrarazten du horrela: hiruretako bati atxikitzen bagatzaizkio, beste bienak arin-arin irakurriko ditugu, gogoko dugunari zer gertatuko zaion jakitearren. Hala eginez gero, ordea, geure arretarik bereganatu ez duten pertsonaia bien kontakizunak oharkabean joango zaizkigu. Ezinbestekoa da, beraz, hirurei garrantzia ematea, eta korrika batean irakurri beharrean, hirurenak aldi berean gozatzea… harik eta, ezusteko amaiera eskaintze aldera, hiruren bizitzak gurutzatzen diren arte; irakurleak ahozabalik utziko dituen amaiera, bide batez esan dezagun.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak