kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Udazkeneko lorea / Xabier Etxeberria / Elkar, 2012

Udazkeneko lorea Adriano de Mata / hirinet.net, 2013-04-16

Udazkeneko lorea liburu harrigarria da, batez ere idatzita dagoen moduagatik: luzeegia ez den arren, altxor-kutxa baten modukoa da, denetik ageri baita. Azal dezagun. Eleberria hiru pertsonaren bizitzari buruzkoa da —hiru pertsona arruntari buruzkoa, zu eta biok bezalakoei buruzkoa, alegia—. Hiruren bizitzak, ia amaierara arte, banandurik ematen dizkigu idazleak.

Lehen protagonista Mikel da, eta Carlos lagunaren ezkontzaren kronikarekin hasten da: “Benetan handiak diren hondamendi guztiek itxura batean ezdeusa dirudien abiapuntu bat izaten dute. […] Nire kasuan, Carlosen ezkontzan hasi zen dena”. Mikelen kronika hau lehen pertsonan idatzia dago, lehenaldian. Beste protagonista batek Lucia du izena; forma aldetik, aurrekoarekin zerikusirik ez du, bigarren pertsonan eta orainaldian idatzita baitago. Luciaren kontakizunaren abiapuntua Elgorriagako bainuetxea da. Bainuetxeko gorabeherak azaltzen ditu, eta tarteka-marteka Marta ahizpari idazten ari zaion gutunaren zatiak ageri dira, bi-bien iragana ulertzeko gako. Hirugarren protagonista Naroa da, eta hirugarren pertsonan dago, orainaldian baina. Naroa Osakidetzako langilea da, eta Lourdesen ama zaintzeko etxera egiten dizkion bisitez dihardu.

Xabier Etxeberriak oso modu argitsuan tartekatzen ditu hiru pertsonaiak, eta egoera berezia sorrarazten du horrela: hiruretako bati atxikitzen bagatzaizkio, beste bienak arin-arin irakurriko ditugu, gogoko dugunari zer gertatuko zaion jakitearren. Hala eginez gero, ordea, geure arretarik bereganatu ez duten pertsonaia bien kontakizunak oharkabean joango zaizkigu. Ezinbestekoa da, beraz, hirurei garrantzia ematea, eta korrika batean irakurri beharrean, hirurenak aldi berean gozatzea… harik eta, ezusteko amaiera eskaintze aldera, hiruren bizitzak gurutzatzen diren arte; irakurleak ahozabalik utziko dituen amaiera, bide batez esan dezagun.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak