kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Txartel bat (des)herrira / Garazi Goia / Elkar, 2013

Identitateaz Javier Rojo / El Diario Vasco, 2013-05-10

Batzuetan iruditzen zait euskal literatura gehiegi mugitzen dela modaren haizeek bultzatuta. Ziklikoki-edo, gai batzuek hartzen dute garrantzia eta ematen du idazleak halako gaiak erabiltzera behartuta sentitzen direla. Azken urteotan gertatzen ari dena kontuan hartuta, kontura gaitezke nola Gerra Zibilean erbesteratuak izan ziren haurren istorioek leku berezi bat aurkitu duten gure literaturan. Gogoratu bestela iaz zer gertatu zen Kirmen Uriberen Mussche izenburuko nobelarekin. Garazi Goiak ere halako haurren istorioa berreskuratzen du Txartel bat (des)herrira izenburuarekin argitaratu den nobela honetarako.

Hil arte beti “gerrako haurrak” izango direnen oroimena da nobela honetako ardatzetako bat, bakarra ez ordea. Hasieratik bertatik argumentua paraleloan eraikitzen diren bi bizitzaren inguruan biltzen da. Alde batetik, “gerrako haurra” daukagu, Peru. Pertsonaia hau umetan Ingalaterrara eraman zuten, baina berton zegoen familiaren zirkunstantzia bereziek galarazi zuten bere garaian bueltatzea, eta Ingalaterran bizitzen geratu behar izan zuen. Pertsonaia deserrotuta sentitzen da. Paraleloan Ibairen bizitza daukagu. Honek arazo pertsonal batengatik (auto istripu batengatik eta batez ere honen inguruan iradokitzen den egoera bereziagatik), Euskal Herritik aldentzea erabaki du. Bien hariek bat egiten duten Ingalaterran. Bata atzera begira bizi da, oroimenean katigaturik. Besteari oroimenik ez edukitzea gustatuko litzaioke, etorkizuna inolako aingurarik gabe hutsetik planteatu ahal izateko.

Aitortu behar dut, nobelaren barruko edo argumentuaren araberako logikatik begiratuta, ez dudala askotan ulertzen pertsonaiek zergatik egiten duten egiten dutena, haien motibazioa nobelatik kanpo kokatu ezean. Izan ere, kanpoko indar batek (agian idazlearen biografiak azalduko lukeenak) pertsonaien gorabeherak kontrolatzen ditu.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak