« Psikologoa eta poeta, tranpatiak | Ahantzi ezinezko egarri urteak »

Urtebetetze festa / Castillo Suarez / Elkar, 2012

Ironia mindua Javier Rojo / El Diario Vasco, 2012-12-21

Castillo Suarezen poesia ezagutzen ez duen irakurleak poema liburu honen izenburua (Urtebetetze festa) irakurri eta liburuaren azalean agertzen den irudia (ezpain-barra bat) ikustean agian barruan aurkituko duenari buruzko espektatiba okerrak egin litzake. Pentsa lezake intraszendentziaren alderdi jostagarriak agertuko zaizkiola barruan, baina liburua ireki eta berehala ohartuko da ironia mindu baten aurrean dagoela, liburuaren izaeratik bertatik hasita.

Poesia bilduma batean agertzen da liburua, baina bertako testuetatik poesian ohikoak diren lerrokada bereziak kendu dira. Horren ordez, prosan agertzen diren bezalako paragrafoz osatuta daude poemak. Idazkeran ere ikusten dugu poesiaren konbentzionalismoetatik urruntzeko asmoa, idazkera ohiko hizkera arruntetik hurbilago baitago, tradizionalki poetikotzat hartu den horretatik baino. Ironia dugu, beraz, liburua poesiatzat eskaintzen den bitartean poesia identifikatzeko erabili ohi diren osagaiak agertzen ez direlarik. Eta liburuan sentimendu bat nabarmentzen bada. hori abandonuarena da. Subjektu poetikoak (ez naiz poeta esatera ausartzen, azken finean idazleak ni baten bidez islatutako fikziozko izakia izan baitaiteke) abandonatuta sentitzen da munduan, bertan jaurtikia izan balitz bezala. Baina abandonu nolabait existentzial honek eguneroko bizitzan gertatzen diren beste abandonu horietan dauzka bere parekoak. Poema askotan amodioaz hitz egiten da, ia-ia ezinbesteko beharrizana izango balitz bezala bizitzen jarraitu ahal izateko.

Baina amodioak bere ifrentzua du eta amodioarekin batera desamodioa dago, azkenean maitaleek beti alde egin eta bakardadea baino ez baita geratzen. Amodioa minaren iturri moduan aurkezten zaigu bertan, harremanen izaeran laburrak izatea baitago, hauskor eta iheskorrak izatea.

Inguruko munduarekiko desegokitasuna agertzen zaigu poema hauetan eta agian desegokitasun horrek bultzatu du poeta idaztera. Eta irakurleak sentimendu hori partekatzen duen heinean, bere burua islatuta ikus dezake.