kritiken hemeroteka

8.535 kritika

« | »

Bizien gaubeilan / Txiliku / Elkar, 2011

Tradizio berritua Javier Rojo / El Correo, 2011-11-05

J.M. Olaizola, Txiliku ezizenez ezaguna den idazlea, idazle trebea da istorioak kontatzeko orduan. Agian ez da oso orijinala izango, zeren kontatzen dituen istorioetan arazorik gabe aurkitu baititzake irakurleak beste nonbait irakurritako edo entzundakoaren oihartzunak. Baina aitortu behar zaio baduela irakurleari ezaguna gertatzen zaion hori (motibo bat, aspaldian entzundako edo irakurritako kontakizun hura) berpizteko abildadea. Alde horretatik gogoratu behar da Txiliku lanbidez eskolarako testu liburuak idazten aritu dela, eta langintza horretan hainbat gairi buruzko informazio ugari topatu duela.

Bizien gaubeilan izenburuko narrazio liburu honetan trebetasun horren adibide bat ikusi ahal dugu. Hogei narraziotik gora agertzen dira liburu honetan, eta orijinaltasuna erakusten ez badu ere, kontalariaren ezaugarriak betetzen dituela ikus dezakegu. Izan ere, kontatzeko orduan baliabide handiak ditu, kontatutakoa interesgarri bihurtzeko ahalmena erakusten dutenak. Istorio batzuk narrazio tradizionalen berridazketa gaurkotutzat har ditzakegu. Kasu horretan narrazio tradizional hori testuinguru moderno batean jarrita, indar berriz hornituta agertzen zaigu, “hiri legenda” deitzen diren horietan egin ohi den bezala. Narrazio tradizionalean leku-denboraren aldetik nagusi zen zehaztugabetasuna desagertzen da horrela, eta testuinguru oso zehatz eta ezagunean kokatzen zaigu bestela ipuin miresgarria deituko genukeen hori. Efektua deigarria da: errealitatearen bazter batean mundu misteriotsu eta fantastiko baten presentzia agertzen zaigu. Besteetan, narrazioak nonbait entzundako pasadizoak, anekdotak direla dirudi, herri kronika batetik ateratakoak.

Gauzak honela, esan dezakegu tradizio eta modernitatea elkartzen diren puntuantxe kokatzen dela Txilikuren literatura. Mundu tradizionala desagertzen den neurrian, bertan agertzen diren osagaiak ez dira guztiz baztertzen, baizik eta mundu modernoan nolabait txertatzen dira, eta hala erakusten da mundu modernoa. Eta honi gaineratu behar diogu estilo eta teknikaren aldetik duen trebetasuna, gai baita molde desberdinetako kontakizunak inolako esfortzurik gabe emateko.

Azken kritikak

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak