« Autokarabana | Inon ez naiz errepidean bezain ongi sentitzen »
Mea culpa / Uxue Apaolaza / Elkar, 2011
Labirinto pertsonala Javier Rojo / El Correo, 2011-09-03
Lur izeneko pertsonaia, erizain izandakoa eta idazle asmotan-edo dabilena, Landetara doa bertan gurasoek daukaten etxera beka baten laguntzarekin burutu behar duen liburua idaztera. Bidaia ez du bakarrik egingo, Aitor, aspaldiko laguna, berarekin doa, eta Landetara heltzen denean, Elisarekin hasten da harreman berezi batean, azken hau bere auzokoa da-eta. Argumentu honekin abiarazte du Uxue Apaolazak Mea culpa izenburuko nobela. Abiapuntu honetan zenbait aztarna autobiografiko daudela pentsa liteke, zeren nobelako pertsonaiak bezala Apaolazak ere beka bati esker idatzi baitu nobela hau. Baina antzekotasunak, alderdi autobiografikoak alegia, hor amaitzen direla dirudi. Edonola ere, kanpoko gertakariak barik, nobela honetan benetan garrantzia duena pertsonaiaren buruan gertatzen dena da. Lur pertsonaia kontraesankorra da, aspaldian gertatutakoen kulpa sentimenduagatik obsesionatuta bizi den pertsonaia. Ez dago oso zehazturik zein den pertsonaia honen adina, baina ematen du 90eko hamarkadaren hasiera inguruan bere identitatea ezker abertzaletasunean bilatu zuen nerabea izan zela. Dena dela, bere bizitzaren ardatza zen zutabe hori nolabait kolokan jarri zaiolarik, hau da, aspaldiko sinesmen horiek dagoeneko balio ez diotelarik, nora ezean dabil labirinto pertsonal batean. Nobelan zehar, pertsonaiaren burua den labirinto horretan sartuko da irakurlea erdi galduta, azalpen kontraesankorraren eta maila desberdinetan gauzatzen diren gertakarien artean. Izan ere, narrazioa maila desberdinetan irekitzen da. Protagonistak lehenengo pertsonan azaltzen duena eta grabagailu batean kontatzen duena, pentsatzen dituenak eta gertatzen zaizkionak, nahasten dira narrazio honetan, Elisari buruzko kontaketarekin batera.
Labirinto honetan idazkera ere nahiko kaotikoa dela esan daiteke, baina ondo uler bedi hau: jokaera patologikoaren mugan dagoen pertsonaia baten buruan dagoen kaosa islatzeko baliabidetzat hartu behar dugu halako idazkera. Liburu honen aurrean uste dut kontrako jarrerak erakutsiko dituztela irakurleek. Batzuek nobela oso ona dela pentsatuko dute, eta beste batzuei, aldiz, ez zaie batere atsegina izango. Edonola ere, nobela hau ez da denbora pasarako irakurri daitekeen liburu polit eta dibertigarria.
Eta gustuak gustu, gutxienez balio bat aitortu behar zaio nobela honi: ohikoa ez bezalakoa da, eta desberdintasun hori islatzen ausardia erakutsi du idazleak.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi