« Panpina hautsia | Gatzaren zaporea »
Txakur ingelesak / Lutxo Egia / Susa, 2011
Beste bat izan Javier Rojo / El Correo, 2011-05-14
Lutxo Egia ez da asko idazten duten idazle horietako bat, baina urratsez urrats, gehiegizko zalapartarik egin gabe, ibilbide sendoa eraikitzen ari dela iruditzen zait. Azken literatur emaitza narrazio liburu bat da, Txakur ingelesak izenburua duena. Idazlan honetan, irakurleak bederatzi narrazio aurkituko ditu, eta noizean behin desorekaren bat dagoela nabarmentzen bada ere, esan daiteke liburuak aurkezten duen maila duina baino gehiago dela. Bertan agertzen diren narrazio gehienek pertsona askoren buruan sortzen den fantasia batean daukate abiapuntua: norbera desagertzea beste bat bihurtzeko. Pertsonaiak beren izaeran harrapaturik aurkitzen dira, eta posibilitate moduan agertzen zaie beren izaera horretatik alde egiteko aukera, beste bizitza bat eramateko. Eta hau gertatzen denean, ez dago oso argi zein den pertsonaiaren benetako izaera, harrapatuta sentitzen deneko hura edota asmazioaren bitartez eskuratu nahi duen berria. Zeren pertsonaiaren izaerak ez dirudi beraren berezko osagaia denik, baizik-eta besteen aurrean aurkezteko hautatu duen maskara bat. Gauzak honela, pertsonaien bizitzetan ere errealitateak eta fikzioak talka egiten dute, eta irakurlea ispiluen joko horretan harrapatuta aurkitzen da, oso ondo non kokatu behar den ez dakielarik.
Narrazio gehienetan narratzaileak lehenengo pertsonan hitz egiten du, narratzailea pertsonaia ere bada-eta. Baina honetan badago aparteko kasu nabarmen bat, lehenengo narrazioa, alegia, liburuari izenburua emateko erabili dena. Ipuin hau hirugarren pertsonan kontatuta dago, eta esaldiak ia-ia aizkorakadaz moztuta daude, objetibotasunaren adibide bat eskaini nahi balitzaigu bezala. Salbuespena dirudi. Besteetan ikusiko dugu nola idazleak hainbat narrazio motarekin jokatzen duen. Batzuetan kronika baten aurrean gaudela emango du; besteetan eskutitz batzuen azalpena egingo zaigu, eskutitzak berak transkribatu gabe, eta, horrela, eskutitzak zerbait fantasmagoriko bihurtuko zaizkigu; heriotzaren bestaldetik hitz egiten digun pertsonaiaren bat ikusiko dugu, atal laburrez osatutako narrazio zatikatuan. Eta protagonistek hartzen dituzten maskaren adibide hautatuak izango balira bezala, beren izen propioekin egingo dugu topo: izenak izana dakar, eta pertsonaiek izena aldatzen dutenean ezinbestez beste bizitza bati ekingo diotela ematen du.
Alde guztietatik begiratuta, idazlan interesgarria da liburu hau.
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Mikel Asurmendi
Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez
Jon Jimenez
Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi
Asier Urkiza
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Nagore Fernandez
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Asier Urkiza
Girgileria
Juana Dolores
Nagore Fernandez
Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin
Aritz Galarraga
Teatro-lanak
Rosvita
Amaia Alvarez Uria