kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Hamazazpikotan / Karlos Linazasoro / Elkar, 2010

Haikuen bilduma Javier Rojo / El Correo, 2010-06-05

Uste dut noiz edo noiz komentatu dudala, baina errepikatu egingo dut badaezpadan: Karlos Linazasorok literatura deitzen den gaixotasun bat dauka, idaztera behartzen duena. Batzuetan iruditzen zait gogoz kontra ere aritzen dela literaturan, ezinbestez, idazteari uzteak heriotza ekarriko balu bezala. Xerezaderen sindromea, alegia. Honek ondorio txar bat eduki dezake, zeren behar horrek bultzatuta idaztean bere ibilbideak nahiko irregularra baitirudi. Oraingo honetan poema liburu bat aurkezten du, Hamazazpikotan izenburua daukana. Haikuak bildu ditu liburuan, eta hortik izenburua. Izan ere, idazleak ahalegin aipagarria egin du haiku hauek neurri tradizionalaren arabera gauzatzen, hau da 5/7/5 neurrikoak egiten, poema osoa hamazazpi silabatara ekarriz. Haikuak minimalismo poetikoaren adibiderik behinenak direla esan daiteke, lerro gutxiko halako poema batean obra osoa eskaini behar baita. Horretarako, mendebaldeko poesian ohikoak diren baliabide gehienak, erretorika alegia, alde batera utzi behar dira, poema hitzetatik soilduz, poema ia hizkuntza-euskarririk gabe utziz. Poemaren mugan gauzaturik ikusten dugu haikuan, poesia hitzetan ez, baizik eta hitz biluztu horiek sortzen dituen inpresioan aurkitu behar dugularik. Behaketa eta sintesia behar dira, begiraleak eta begiratutakoak bat egiten duten puntuan kokatzen garelarik.

Liburu honetan Linazasorok hiru multzotan sailkatu ditu haikuak. Lehenengoan haikuetan gehien agertzen zaigun ikuspuntua eskaintzen digu, naturalezaren behaketan oinarritzen baita. Bigarrenean aldez edo moldez maitasunarekin erlazionatuta dauden haikuak agertzen zaizkigu. Hirugarren saila denboraren igarotzeaz aritzen da. Laburbilduta, naturalezak, erosak eta tanatosak osatzen dute haiku hauen oinarrian dagoen triangelua.

Lehen esan dut Linazasororen ibilbidea nahiko gorabeheratsua izaten dela. Liburu hau bere idazlan interesgarrienen multzoan kokatu behar dugu, haikuaren izaerari erreparatu eta errespetatzen jakin baitu.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak