kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Mandatariaren gerra / Jose Inazio Basterretxea / Elkar, 2008

Gerra Pirinioetan Javier Rojo / El Correo, 2008-05-24

Jose Inazio Basterretxea Polok nobela labur baten adibidea eskaini digu “Mandatariaren gerra” izeneko liburuan. Nobela labur honetan kontatzen den istorioa Espainiako Gerra Zibilean kokatuta dago, 1938an eta Pirinio Zentralean, hain zuzen ere. Testuinguru historiko horretan pertsonaia misteriotsu batek Pirinioetan dauden soldadu errepublikarrekin kontaktuan jartzeko agindua jaso du, haiei eskaera berezi bat egiteko (pertsonaia misteriotsu horri buruz haren inizialak besterik ez dakigu, eta haren iraganari buruzko iradokizun lausoren bat). Gerra Zibilaren gaia, azken urte hauetan, zuzen edo zeharka, modan jarri zaigun gaia da. Badirudi gure artean ere memoria berreskuratzearenak habia egin duela eta idazleek behar honi erantzuten diote bere idazlanetan. Lanen emaitzak, ordea, ezin dira beti gaiak piztu ohi duen interesaren mailakotzat hartu. Kasu honetan, gaiak gertakarietarako marko egokia eskaintzen badu ere, liburuaren interesa, nire ustez, zer kontatuan baino nola kontatuan ikusi behar dugu.

Gerra garaian kokatutako espila nobelatxo baten aurrean gaude, non abenturak eta amodio erromantikoak batzen diren, halako nobeletan hainbatetan ikusi dugun bezala. Honek berezko interes bat edukitzen du irakurlearentzat, baina interesgarriena, berriro diot, kontamoldean ikusi behar dugu. Lehenengo eta behin, narratzailearen ikuspuntua aipatu behar da, istorioa kontatuta baitago gerratik hogei urtera Mexikoko kazetari batek egindako erreportajea izango bailitzan, hau da, gerran gertatutakoak plazaratu nahi dituen kazetariaren ikuspuntua eskaintzen da testuan, baina horretan ere badago gauza aipagarri gehiagorik, erreportajea ezkutuan geratu baita, eta kazetariaren heriotzaren ondoren helduko baita haren emaztearen eskuetara. Beraz, istorioa kutxa txinatarrak izango balira bezala eskaintzen da, marko baten barruan gertatutako istorioa beste istorkio baterako markoa izango bailitzan.

Beste aldetik, narrazioa oso era estilizatuan kontatuta dago. Gauzak honela, eszenak laburra dira oso eta elipsiak erabilera handia du testu honetan. Oinarrizkoa baizik kontatzen ez delarik, batzuetan narrazioa eskematikoegia iruditu lekioke irakurleren bati, testu luzeagoa faltan sentitzen duela. Baina halako inpresioa jasotzen duen balizko irakurle honek ez luke ahaztu behar teknika hau bat datorrela nobela labur bat egin nahiarekin.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak