« Ni bezain ahul | Elkarrizketak eta solasak »
Zaldi hustuak / Aritz Gorrotxategi / Erein, 2007
Hutsa ez da ezdeusa Mikel Asurmendi / Irunero, 2007-10
Barkatu ahal dit Zaldi hustuak liburuaren egile Aritz Gorrotxategik sarrerako ele sorta nerabe samar hori isuri izana? Alta bada, pentsatu dut, poesiagatik hasiko naiz iruzkin —isurki iruzurti, apika— xume hau egiten. Eta segidan, demagun poetagatik.
Urrundik dator poeta. Zaldiz heldu zaigu. Trostan dator poeta. Tira, zaldiak dakar trostan. Ithakara bidea egin zuen aspaldi eta Troiako gerra gogoan dakar eta darama poetak. Poetak bizitza du lanbide idazleak nola. Ontsalaz —eta ondo bidez— poetak hainbat lagun —hartu ohi— ditu bidaide eta gogaide.
Antzinako sistematik partitu zen eta sistema modernora dator, eginbidean, bidea eginbeharrez. Ipuin zaharrak dakartza sabelean, ipuin berriak ondu beharrez eta esperantzaz, antzinako mundu irreala gaur egungo mundu errealaren ondorioa dela egiztatu nahiz.
Antzinatik gaurkora hamaika bider hautsi da anfora. Bidez bide, poetak anfora bihurtu du naski bideko metafora. Harrizko herri hau harrizko zaldia bihurrarazi digu Gorrotxategi poetak, eta poetak beti du bere egia, eta poeta honek ere berea du eduki. Poeta izaki. Egurrezko zaldia zelatu zuen abiaburuan eta harrizko zaldiaren brida edo aho-uhala eskuetan, tira ahala dator. Trostan. Poeta gogoeta egina arribatu zaigu azkenik eta finean.
Harrizko zaldia baina, akituta ailegatu da. Minduta heldu da. Zaldia eta euskal mina bera dira. Etsiak jota, poeta zaldia eta eria bat bera eta bat-bedera direla diosku poetak. Eta zaldia edota herria artatze bidean, Lizardi ez dela oraindik heldu diosku. Zain geundela eta zain gaudela egun ere. Baita egongo ote?
Zaldia edota herria odolusten doa bidean, baina ez dugu erremateko tiroa emateko kuraiarik, ez gara arma desarratzeko gauza eta gai. Bizitzak esperantzarako zirrikitu irekia uzten digu beti. Esperantza antzua da baina, esperantzan baina bat baita betiere, antza. Esperantza eta bizitza, zulo bat legez, hustu ahala osatzen baitira. Hutsa ez baita ezdeusa, hutsa sortu berriak utzitakoa bizitokia da, esate honetarako.
Poetari barkamenak eskatuz abiatu dut orrialde honetako nire bidaldia, eta eskerrak ematen dizkiot amaieran bidaiatxoa burutzeko liburua izkiriatu izanagatik.
Zuri literatur lagun horri, berriz, zaldia zelatu —bidean bide bridatu— eta Aritzekin batean berau hustera gonbidatzen dizut.
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez