« Gurean ere bai | Europa helburu »
Haize hegoaren aroak / Luis Garde / Pamiela, 2007
Haize hegoaren aroak Goizalde Landabaso / Radio Euskadi, 2007-09-16
Gerrak eta gerrak. Horixe da Luis Gardek dakarkiguna. Zehaztubako gerrak dira, Historiako orrialdeetan daudenak edota bizipenen artxiboetan. Izan, baina, badira.
“Bi armadak elkarren ondoan lo geratu dira / Urruma berberak kulunkaturik; / Saien hegaladaren pean, / Arrats eguzkitsuetan ezkilen hotsa. / Belardi gorrietan ezkilen hotsa. / Inoiz ez ernatzea eskatuko du”.
Bai niri ere abesti bat irakurtzen ari naizela iruditu zait.
Gutxitan azalduko zaizu “gerra” berba. Bestelakoek uzten dute zantzua; zelataria, lubakia, soldadua, armada… ez da hildakorik, ez dago odolik. Hala ere sofrimendua hain da agerizkoa. Tristura sakonetik idatzitakoa dirudi zenbaitetan.
“Sendaketak zauriak baino mingarriagoak dira. / Ez zaitut ezagutzen. / Hitzordua emanen nizuke / Benda urdinez jositako / Ospitale bakartian”.
Edertasuna, ordea, kutxa txikietan gordeta egoten da. Nik harribitxi zenbait aurki dizkiot Luis Garderen liburu honi; 82.orrialdean esaten duenean: “Putzu haietan / gure haurtzaroak / ito ziren”. Edo 79.ean: “Zabaldu begiak, kuttuna / eremu hauetarat / Ez dira itzuliko”. 66.enean: “Gaua zakur beltz itzela da / azalean tatuaturik izarrak”.
Lauaxeta olerkariari egiten dizkion keinuak tantaka agertzen dira. atalak banatzeko, baina baita poesietan gorderik; “Arratsa beherako sotoetan azken eskuizkribuak / haizean brodaturik geratu ziren”.
Gernika ere akorduan du Gardek… “Asateleheneko azokan metalezko hegazti hitsak”.
Berbekin jolasten du liburuan, hitzekin eraikitzen ditu beste hitz-multzoak. Ni ere eraikitzera bultzatu nau… “Sitsa / Bitsa / Hitsa / Hatsa / Hutsa / Hautsa”.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez