kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Haize hegoaren aroak / Luis Garde / Pamiela, 2007

Haize hegoaren aroak Goizalde Landabaso / Radio Euskadi, 2007-09-16

Gerrak eta gerrak. Horixe da Luis Gardek dakarkiguna. Zehaztubako gerrak dira, Historiako orrialdeetan daudenak edota bizipenen artxiboetan. Izan, baina, badira.

“Bi armadak elkarren ondoan lo geratu dira / Urruma berberak kulunkaturik; / Saien hegaladaren pean, / Arrats eguzkitsuetan ezkilen hotsa. / Belardi gorrietan ezkilen hotsa. / Inoiz ez ernatzea eskatuko du”.

Bai niri ere abesti bat irakurtzen ari naizela iruditu zait.

Gutxitan azalduko zaizu “gerra” berba. Bestelakoek uzten dute zantzua; zelataria, lubakia, soldadua, armada… ez da hildakorik, ez dago odolik. Hala ere sofrimendua hain da agerizkoa. Tristura sakonetik idatzitakoa dirudi zenbaitetan.

“Sendaketak zauriak baino mingarriagoak dira. / Ez zaitut ezagutzen. / Hitzordua emanen nizuke / Benda urdinez jositako / Ospitale bakartian”.

Edertasuna, ordea, kutxa txikietan gordeta egoten da. Nik harribitxi zenbait aurki dizkiot Luis Garderen liburu honi; 82.orrialdean esaten duenean: “Putzu haietan / gure haurtzaroak / ito ziren”. Edo 79.ean: “Zabaldu begiak, kuttuna / eremu hauetarat / Ez dira itzuliko”. 66.enean: “Gaua zakur beltz itzela da / azalean tatuaturik izarrak”.

Lauaxeta olerkariari egiten dizkion keinuak tantaka agertzen dira. atalak banatzeko, baina baita poesietan gorderik; “Arratsa beherako sotoetan azken eskuizkribuak / haizean brodaturik geratu ziren”.

Gernika ere akorduan du Gardek… “Asateleheneko azokan metalezko hegazti hitsak”.

Berbekin jolasten du liburuan, hitzekin eraikitzen ditu beste hitz-multzoak. Ni ere eraikitzera bultzatu nau… “Sitsa / Bitsa / Hitsa / Hatsa / Hutsa / Hautsa”.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak