susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Elkarrizketak eta solasak | Saski-naskia »

Abestitzak eta poema kantatuak / Xabier Lete / Elkar, 2006

Xabier Leteren oihartzunak Joxe Irigoien / Deia, 2007-10-02

Xabier Letek kantatu dituen eta kantatu dizkioten abestien hitzak, abestitzak, eta poemak kantatuak jasotzen dira liburuan; Xabierrek musikatzeko sortu dituen piezak. Letragile bezala izan duen bilakaera ere islatzen da liburuan zehar. Gaztetan sortu zituen letrak kezka sozialaren ingurukoak ziren, umoretsuak askotan, ironikoak gehienetan, ausartak beti, Xabier Lete ausarta izan baita bere letrak eta kantuak egiterakoan. Geroagoko letretan kezka existentzialak agertzen dira, bizitzari eta heriotzari buruzko hausnarketak; eta azkenaldikoetan pesimismoa eta etsipena bizitzaren aurrean, pentsamenduaren aldetik beti ere, eta horren aurrean maitasuna, errukia, Jainkoarekiko gogoetak…

Xabierrek, ordea, beti jakin izan du bere poetika eransten ukitzen zuen gaiari, zeinahi zela ere. Liburuaren hasieran, Xabier berak idatzitako sarrera bat dator, aitzinsolas bat, “Musika batzuk bizitzaren hitzei” izenburua duena.Euskal musikaren erreferente garrantzitsua da Xabier, euskal musikari berritua eman zion “Ez dok amairu” taldeko sortzaile eta eragiletako bat izateaz gainera, bere ibilbide pertsonala egiten jakín baitu. Eta bere itzala gaur egungo musika taldeetaraino luzatzen da. Xabier Letek hogeigarren mendeko gizakiaren kezkak zituen, baina ongi iritsi da hogeigarren mendearen hondarretara. Bera izan da poetikoki hobekien jaso dituena belaunaldi jakin batzuen biziera, pentsaerak, kontraesanak… Baina bere mezua hogeita batgarren menderaino heldu da, eta sortuz doazén musika talde gazteek haren letrak abesten jarraitzen dute.

“Musika batzuk bizitzaren hitzei” aitzin-solasean errepasoa ematen dio bere bizitza musikalari, zergatik hasi zen kantatzen, eta bere kantu eta kantu-sorta bakoitzaren historiatxoa kontatzen digu, zer testuinguruetan sortu zen, testuinguru pertsonala, soziala, pentsamenduarena… eta bestelako jakingarri eta bitxikeriak ere eskaintzen dizkigu berezko duen grazia eta bizitasunarekin.

Liburuaren azken partean bi elkarrizketa mamitsu datoz, eta hor bere gogoetak, kezkak, kontradizioak, beldurrak eta bestelako sentimenduak sakon aztertzen ditu.

Liburua testigantza bat da, gure poeta eta kantari kuttunen eta maitatuenetako baten aitortza eta hustutze bat. Oles, Xabier!