kritiken hemeroteka

8.518 kritika

« | »

Uneka... gaba / Miren Agur Meabe / Labayru, 1986

Uneka… gaba Eusebio Erkiaga / Idatz & Mintz, 1987-12

Opari xume ta fina eskeini deutso gure hizkereari, hain zuzen lehenengo esku-erakutsia, lekeitiar idazle gazte honek. Labayru Ikastegiak bere GALBURU arloan argitaratua. Kanpo-neuniz txikerra, 123 orrialde, sakelerako egokia, edukiari, eleder txorta txanbelinari antzo, usain gozoa dario.

Dituan apaingarriek, Jaime Vicariok plumilaz taiutuak, irakurlearentzat atseginago bihurtzen dabe.

Ipuin edo azalpeño, idazle askoren emoietan agertu ohi ez dan gardentasuna, barru biloiza bipil erakusten deuskue irudimen-lan laburrok. Erioneko gardentasuna, tolesbakoa, batzuetan poz arindua, hurrengoan atsekabea minsor agertu ohi dauana.

Txorta txanbelin horretako pitxi ugarien artean bereiz daitekezan esalditxu esangarriak; halako… “mehetzen doan egunaren aztarna”, “tordantxa batek kantuari ekin eutson”, “Arratsalde , barrian niretzat ernetako larrosa”, euneek baino ezin daikeguz gorde”… honelakoak nik irakurtean, Lauaxetaren harako txorien hegalotsa behin eta baniro sentidu izan dodala esan nei

Izan be, hizlauezko lerro luzeagoetan sarritan lirika ereduko ixuria txit nabarigarri da, doinu minkun, bigun, sarkor.

Eta nunbait be, etorkizunean lan barri baizen gozatsuak izango doguzan promes argia da. Lora ta abesti, urrin eta kolore, durundi ta gurari, miniaturaz jazten dau eder lerrorik ugari. Arima samurreko artistearen ikutu atsegina.

Gauza txikien mundu hedatura garoaz, konturatu be egiten ez gareala. Enkantu ezezagunaren sareetara sartzen gaitu, eta noizbaiteko poz tintilaren ostean, tristeziaren edari mingotsa eskeintzen. Agiriko ta ezkutuetako gauzak, pertsonak, abere xaloak.

Idazlearen ikusmenak beretu dituan pintura agerpenezko oharrak eta izenondo ugariak pilatzen ditu, eta gure barruko itsaso bare gurakoan uhin bizi biziak harrotzen. Lerroetan zehar, sentimentu bizipenen mihesa fina ehunduten jakin dauanak nortasuna dakarrena uka ezina dogu eta euskal-elertian dagoaneko toki bereziaz jabetu daitekena.

Bai. Iheskorra jakun bidealdi honetan “uneak baino ezin daikeguz gorde”. Ausaz, egunero bost minituko samin urrakadea, edo bost minituko atsegin igurtzia besterik guretu ohi ez dogun antzean.

Mirenek asmamen iturburua neskato zanetik ohe-burukoan euki dau, eta egon dan eta dabilen tokietan. Bilatu baino lehen etorri jatorkoz mila irudi, ames-atal, gertari txit harrigarriak.

Gizaseme ta emakume azturak asmo-ikuspenez antzemoten dakiana zer nabaria da, barruko argi dartada susmatzen ditu eta lerro biribiletar agertzen, bihozbera, zirikari, zelan dan Ustebagako pasarteak damoskuz, og mamintzan ezkutaturiko intxaur zati gozagarriak bailirean. Sarritan, irakurleak ezin susmatu jarraian zer datorren. Sospresa gazigozoak, oraingo idazle batzuek ohi dituenetarikoak. Eta jostariak be bai.

Besteak beste, aspaldi izan genduzan gure inguruko jatorriko idazle erdaldunak, Santi baina batez be Tomas Meabe. Orain bazter berberean beste Meabe bat loratu da, baina zorionez euskal zelaian, sentimentu eta irudi adaskak ganezka dituala.

Zein dan pozgarri testigu eredua hurrengorik hurrengo eskuratzea! Gure ereskin zahar samarrean jo ez ditugun nota beratz samurberak, orainarte entzungatxak, eskeini deuskuz, apalkiro eskeini be.

Euskal-literatureari eder opari oparoagoa egingo deutsolakoan gagoz, zeruetako Jaunaren borondate ona bitarteko dala.

Agur, Miren Agur. Ondo etorria!

Azken kritikak

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Aitor Francos

Urrats galduen hotsa
Luis Garde

Jose Luis Padron

Simulakro bat
Leire Ugadi

Ibon Egaña

Bigarren sexua
Simone de Beauvoir

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak