kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Kresala / Txomin Agirre / Itxaropena, 1954

Kresala / Euzko Gogoa, 1955-05

Irugarrenez datorkigu Agirreren “Kresala”: oraingo ontan lengo argitaldietan baiño askoz ere dotore ta apaiñago. Etxeberriaren marrazkiz iantzita. Itxas ertzean iaio ta bizi izan geranok, bizkaitarrok batez ere, asma ta ikus dezakegu, zeiñen zintzo ta biziki itxas-gizon-emakumeak irudikatu ditun bere eleberri ederrean Agirre iaunak. Ni neuk, orrialde guzietan arkitzen ditut aurtzaroan errian ikusi nitun oitura ta giza-emakumeen irudi bizi-biziak.

Tramana ta Brix’en antzeko atsoak ez dira Bizkaiko itsas-errietan palta, ezta Kitolis bezelako gizonak ere.

Etzaigu idazle andi au giza-biotzaren ximur ta korapilloak askatzen ari bere eleberritan, oraingo nobelarien gisa: geroagokoa dugu oitura ori. Agirre’ren garaian eleberriak barne-maratilla gutxikoak izaten ziran; oitura-eleberriak geienbat, eta idazleek oiturak zeatz-meatz azaltzen atsegiñik andiena artu oi zuten, eta irakurleek ere orrialde aiek irakurtzen. Iñortxok ere ez ditu, euskeraz beintzat, ain ederki oitura auek azaldu. Eta nolako euskera aberats eta ioria Agirrek bere liburuetan darabillena. Arraiña uretan baiño erosoago dabilkigu idazle au euskeraren ur mamitsuetan.

“Kresala”ren ondoren “Garoa” eman zigun, baserrigiroz mamitutako eleberria. Gipuzkeraz ere trebe agertu zitzaigun; bear bada liburu onek lenengoak baiño garaipen beteagoa iritxi zun euskaldunen artean, gipuzkeraz idatzita zegolako noski. Egia aitortu ordea, Kresalaren idazkera atsegiñago zait neri beintzat. Erantziagoa da Garoakoa baiño; ez du aren oparotasunik, aren jariorik, baiña doi, zeatz eta zintzoagoa da. Izan ere itsas-giroa ertsiago ta tinkoagoa da, baserriko giro patxaratsu ta zabalaren aldean.

Aita Onaindiak itzaurre iori bat iarri dio liburu berri oni, baita itsas iztegi bikain bat ere erantsi dio. Ao betez esan, “Kulixka Sorta” lan eder onekin benetan aberastu zaigu.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak