susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Mistikotasun fundamentalista | Elorri eta Terrala »

Itsasoaren itxaropena gazia / Martin Iturbe / Sendoa, 1990

Euskal liburugintzaren eguneko zenbait gaitz Gerardo Markuleta / Argia, 1991-02-17

Literatur erreseina kritikoak egiten hasi nintzenean, honako ikuspegia neukan egiten zen kazetako kritikaz: orokorrean eta salbuespenak salbu, gehiegizko pertsonalizazioa, erizpide falta, laudorio/deskalifikazio huts larregi, edozein libururen aitzakiatan —harira ez etorri arren— kritikoaren temak eta kasketaldien azalpenak… Gaitz larri eta ia endemiko hauen sendabideak: irakurleari, liburuaren gaineko informazioa ematea (deskribapena, ahalik eta zehatzen; lan berriaren lekua egilearen literaturgintzan); autoreari, lanari buruzko “feeed-backa” eskaintzea (obra kontestualizatuz, unean-uneko euskal eta beste literaturekin alderatuz eta aurrerantzeko lanerako proposamenak (testuan oinarrituz eta apal, hauxe bait da alderik subjetiboena).

Oraingo honetan, berriz, kontestualizazioa gertatu zait —ezinbestez— nagusi, poema liburu hau adibide “paradigmatiko”tzat jo bait daiteke une hauetan euskal liburugintzaren mundua erasotzen duten zenbait gaitzen berri emateko. Aipatuko ditudan akatsak ez dagozkio, beraz, —garbi gera bedi— liburu honi soil-soilik, eta ez dut M. Iturberen lana epaitzen. (Aitortu egin behar dut, gainera, ez dudala haren beste lanik ezagutzen).

Liburuaren azalak “Itsasoaren itxaropena gazia” (sic) dakar, barnean zuzen; kontrazalean egileak jasotako sarien berri, erosketa zerrenda dirudi: 4 Zarauzko ipuin saria, 2 Hernaniko…; Barrura joaz gero, ditxosozko “Liburu honek…laguntza” jaso du dager, nola ez. Zenbait editoreren axolagabekeria hizkuntzarekiko, ez baina diru errazarekiko; zuzentzaileen beharra eta eza; literatur sarien inflazio itzela… Iturberen hitzetan: “Zigarroaren hautsa bezala / erortzen ari da / lizarrondoaren / hizkuntza orlegia”.