kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Literatura eta Rock & Rolla / Mikel Hernandez Abaitua / Emak Bakia Baita / Pamiela, 1994

Aurrejuzkuak hausteko Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1995-01-22

Ez du arrazoi faltarik Hernandez Abaituak: “Eta orduan berehala jabetzen gara gure aurrejuzku asko haurtzaroan eta gaztaroan ezagututako munduan daudela errotuta, eta mundu horren esklabu garela konturatu ere egin gabe” (5. or.). Nik behintzat neure kasuan halaxe dela aitortzen dut, eta nire kasu horretan haurtzaro eta gaztaroko mundu horrek Hernandez Abaituak artikulu honetan aipatzen duen pop, rock eta rock and rollaren munduko poeta asko mirestera bultzatu nauela: Bob Dylan, Jimi Hendrix, Pete Sinfield, Lou Reed, Jim Morrison, Bruce Springsteen…; eta baita Hernandez Abaituak aipatzen ez dituen arren ezagutu ziur ezagutzen dituen beste hainbat ere: Ian Curtis (Joy Division), Tom Waits, Nick Cave… Ez nago, beraz, neu ere objetibo izateko moduan; haurtzaro eta gaztaroko mundu horren “esklabu” nauzue.

Dena den, ez dut uste inork uka lezakeenik, rock and rollik primitiboenetik after-punkik iluneneraino -I’m sorry, hortik aurrerakoa ez dut batere ezagutzen- Hernandez Abaituak liburu honetako 6. orrian pop izen orokorraz bataiatzen duen musikak —kalitate urriko eta balio eskaseko asko eta askorekin batera, hori bai— interes eta bizitasun handiko kanta-hitz ederrak izan dituela, balio literario handikoak, abiapuntutzat balio horiek ukatzeko gogoa hartzen ez duenarentzat behintzat.

Hernandez Abaituak ongi tajutu du rock and rollak, popak edo dena delakoak literaturarekin izan dituen harreman eder horien historia orokorra, nahiz eta askotan on eta txar denaren arteko bereizketa errazegiekin jokatu ote duen iruditu zaidan.

Interesgarria bada ere, rock munduak euskal literaturan izan dituen agerpenen inbentario laburr(egi)ak —22. or.— hutsune askotxo duela iruditu zait, agian osoa izateko asmoz egina ere ez zegoelako. Besteak beste —itzuriko zait bat edo beste neuri ere—, honako izen hauek falta zaizkio: Edorta Jimenez, Itxaro Borda, Xabier Mendiguren Elizegi, Aingeru Epaltza eta Lubaki Banda.

Ez dakit rock, rock and roll edo pop musikako kanta-hitzak gutxietsi eta literaturan rock, rock and roll edo poparen presentzia bekatutzat jotzen duten “literaturaren ortodoxoek” gure artean predikamendu handirik ote duten, Mikel Hernandez Abaituak lan honetan salatzen duen bezala. Baina hala bada, gure artean horrelakoak asko badira, ondo etorriko zaie delako ortodoxo horiei nik ere aise eta gustora irakurri dudan lan han irakurtzea.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak