« Euskadi topiko eta sinplea | Elurretako maisua »
Ttu eginen dut zuen hilobian / Boris Vian / Igela, 1992
Ttu egin zuen Edorta Jimenez / Euskaldunon Egunkaria, 1993-02-28
Boris Vian artista eta idazle ikonoklastaren eredu dugu, haren biografia gaingiroki begiratzeak berak erakusten digunez. Berrogei urteak bete gabe hilik, denetarikoa egin zuela esan dezakegu, ingeniaria lanbidez eta ihardueraz, jazzmana eta orkestra zuzendaria aldi berean, literaturaren alor guztiak jorratu zituen, saio, kritika, antzerkilan, poema eta nobelak utzi zizkigularik.
Jotzeko guztiak jo zituen bada, esandakoez gain, arpa ere ederki jo bait zien honek bere garaikideei, orrialde honetara ekarri gaituen “Ttu eginen dut zuen hilobian” eta “Et on tuera tous les affreux” eta “Elles se rendent pas compte” izenekoen bidez batik bat, hirurok sinatu bait zituen Vernon Sullivan izengoitiaz.
Imitatu ahal denean, eta orduan baino ez, bihurtzen delarik genero edozein literaturgintza, “Ttu eginen dut zuen hilobietan” honek “genero beltza” delakoa badela diosku, ezen beltz delako horri buruzkoan esaten diren topiko guztitsuak biltzen bait ditu. Elkarrizketa arinak, hari ondo josia eta suspentsez garatua, odola eta zinismoa, neska ederrak eta larrua, galtzailearen etika eta beste zenbaitzu gai ageri dira nobela atsegin eta irakurterrez honetan. Generoak zer eman dezakeen umorea benetan beltza eta zirikatzailea izan eta sexua taburik gabe erabiltzen denean, adibide ederra dugu Vian edo Sullivan haren nobelatxo hau. Itzultzailea Juantxo Ziganda izan dela eta iruzkin hau jatorrizko liburua begien aurrean izan gabe egiten dudalarik, “Igela-k” dakarkigun euskal “Ttu” desmitifikatzaile hau, erraz eta iluntzean hasi eta amaitu arte etenik egin gabe irakurtzen dela eta barrez ttu ere egiten dela esan behar.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera