« Zauriek odol-eztia isurtzen dutenekoa | Joseph Conrad: narrazioaren bihotzean »
Izaina / Jokin Urain / Amnistiaren Aldeko Batzordea, 1990
Ilunpearen deskribapena, gorrotoaren gorazarrea Gerardo Markuleta / Euskaldunon Egunkaria, 1991-04-06
Amnistiaren Aldeko Batzordeak argitara emana, Laura Mintegi inefablearen zutabea kontrazalean, Fernando Arburua neretzat ezezagunaren aitzin-solasa, sinatu gabeko aurkezpena; ezaugarri eta testu guzti hauek kontestualizatu egiten dute literatur lana bera. Testimonio gisara aurkezten zaigu, berezitasun hori azpimarratu guran, egun Euskal Herrian egiten den literatur lan ia orori aurre eman nahian edo. Eta ene ustetan, testua borroka zehatz batean txertatu gura horrek —egilearena berarena ere baden nahia— min egiten dio nobelak duen komunikatzeko ahalmenari, murriztuz eta estutuz, ezinbestez. Eta ez bakarrik irakurlego potentziala txikitu egiten duelako honela presentatzeak, ez; literatur ahalegina, berez eta izatez, indibiduala eta pertsonala behar duena, gure herrian hain sakon errotua eta hain kaltegarri suertatzen zaigun taldekerian erortzen delako baizik, esloganaren pean, oihuaren azpian, jendea bi multzo elkarrenganaezinetan banatzen saiatzen den indarra. Erdarazko itzulpenak —gaztelerazkoa batez ere— eskatzen ditu nobelak, nahiz eta badakidan ez dela honela egingo, helburua ez bait da (itxura denez) mezua zabaltzea, borroka baten azken arrazoiak ezagutzera ematea, norberaren planteamenduak garbira pasatzea eta galderak eta bide berriak zabaltzea. Xedea, aitzitik, bestelakoa bide da: sinismenean daudenei argudio berriak eskaintzea, gorrotoaren aurrean gorrotoa aldarrikatzea, itsu-itsuan itsu batek itsu pila ilunpean barna gidatzea.
Argitalpena txukuna da, nahiz erabilitako papera, eta testua zaindua dago, azken bolada honetan eskergarria gertatzen dena. Nobela bera zenbatu gabeko kapitulu motzetan dago banatua, puntu eta bereizik bat ere gabe. Narrazioa geldoa da, deskribapen ilun gogor mikatzez josia, alegia edo exenplu didaktikoez hornitua. Prosa trinkoan, esaldi motz eta luzeen arteko oreka mantenduz, adizki sintetiko gehitxo nere gustorako; bi hitzetan esateko: ongi idatzia. Prosa ahalkorra, obsesiboa, geldoa.
Kezkagarria da gorrotoaren gorazarrea ezinbesteko diskurtsoa duen edozein giza-mugimendu eta zabaltzen ari bide da (ikus, adibidez, Amurizaren testuak, Anje Duhalderen azken diskoan). Irteerarik gabeko tunela?
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez