susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bakardadea lagun | Barandiaran »

Hauta-lanerako poemategia / Gerardo Markuleta / Erein, 1999

Egutegia balitz bezala Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2000-01-22

Nik, egia esan, egutegi bat balitz bezala ikusten dut. Egunero, hotz egin ala bero, euria egin ala eguzki izpiak galdatan erori, idazten diren gauza txikien bilduma balitz bezala. Lehen poemak ematen du diodana sinesteko aitzakia: “Orriotan kanpoan/ baino epelago dago”. Poetak ez baitu askotxorik behar pozik egoteko: orri txuri bat, idazteko zerbait, begirada nonbait galdua, pentsamenduak harat-honat zikoinak balira bezala hegan, ihes egiten duten irudiak harrapatzeko sareak; ezer gutxi alegia.

Izenburua ironikoa da edo nolabaiteko ironiaz hartu behar. Horretaz gainera, badira poema batzuk, ironiko samarrak direnak. “Maitemin Ariketak” izeneko sailean, batez ere; amodioren zauriak sendatzeko modu bakarra distantzia jarri eta irribarre (edo barre ozen) egitea baita. Dena dela, bada txiste itxura duen poemarik ere. “Tristitia Post Coitum” izenekoa hain zuzen. Txiste moduan ere oso txarra da, baina tira. Eguneroko kontuei buruz idazten duenean hartzen du Markuletak poeta moduan duen benetako tamaina. “Mineriak” sailekoak benetan dira gogoangarriak, barne saminak gora bultzaturik sortuak baitirudite. Biribilak dira: “Lurraren biribila/ hain urrutira joan nahi/ eta bueltan hator”. Sakonak dira, “Gaurko Eguna” esaterako. Sentimendu haundiz idatziak dira, “Aita zenarena” esaterako, liburuko poemarik ederrena nire ustez: “Hil egin da gure aita./ Egunero errepikatzen da haren ausentzia/ etxe hustuan”. Zaila da gehiago esatea hitz gutxiagorekin.

Baditu gure herri zahar honen egoera politikoak eta zenbait ohitura txarrek (aurkaria hiltzekoa tarteko) eraginiko poemak ere. Eta baditu poesia zer den adierazteko idatziriko zenbait poema. Soberako saioa, nire ustez. Badu, bukatzeko diot, Markuletak, ofizioa, eta liburua, bere argi-itzalekin, irakurri beharreko horietakoa da, gero eta beharragoa baita poesia mundu hits goibel honetan.