« Bakardadea lagun | Barandiaran »
Hauta-lanerako poemategia / Gerardo Markuleta / Erein, 1999
Egutegia balitz bezala Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2000-01-22
Nik, egia esan, egutegi bat balitz bezala ikusten dut. Egunero, hotz egin ala bero, euria egin ala eguzki izpiak galdatan erori, idazten diren gauza txikien bilduma balitz bezala. Lehen poemak ematen du diodana sinesteko aitzakia: “Orriotan kanpoan/ baino epelago dago”. Poetak ez baitu askotxorik behar pozik egoteko: orri txuri bat, idazteko zerbait, begirada nonbait galdua, pentsamenduak harat-honat zikoinak balira bezala hegan, ihes egiten duten irudiak harrapatzeko sareak; ezer gutxi alegia.
Izenburua ironikoa da edo nolabaiteko ironiaz hartu behar. Horretaz gainera, badira poema batzuk, ironiko samarrak direnak. “Maitemin Ariketak” izeneko sailean, batez ere; amodioren zauriak sendatzeko modu bakarra distantzia jarri eta irribarre (edo barre ozen) egitea baita. Dena dela, bada txiste itxura duen poemarik ere. “Tristitia Post Coitum” izenekoa hain zuzen. Txiste moduan ere oso txarra da, baina tira. Eguneroko kontuei buruz idazten duenean hartzen du Markuletak poeta moduan duen benetako tamaina. “Mineriak” sailekoak benetan dira gogoangarriak, barne saminak gora bultzaturik sortuak baitirudite. Biribilak dira: “Lurraren biribila/ hain urrutira joan nahi/ eta bueltan hator”. Sakonak dira, “Gaurko Eguna” esaterako. Sentimendu haundiz idatziak dira, “Aita zenarena” esaterako, liburuko poemarik ederrena nire ustez: “Hil egin da gure aita./ Egunero errepikatzen da haren ausentzia/ etxe hustuan”. Zaila da gehiago esatea hitz gutxiagorekin.
Baditu gure herri zahar honen egoera politikoak eta zenbait ohitura txarrek (aurkaria hiltzekoa tarteko) eraginiko poemak ere. Eta baditu poesia zer den adierazteko idatziriko zenbait poema. Soberako saioa, nire ustez. Badu, bukatzeko diot, Markuletak, ofizioa, eta liburua, bere argi-itzalekin, irakurri beharreko horietakoa da, gero eta beharragoa baita poesia mundu hits goibel honetan.
Isiltasunaz hunatago
Jose Angel Irigaray
Mikel Asurmendi
Bidaia (h)ariketak
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria
Igor Estankona
Lilurabera
Yurre Ugarte
Aiora Sampedro
Euskal literatura itzuliaren egiturak eta islak 1975-2015
Miren Ibarluzea
Javier Rojo
Erbesteko gutunak Victor Hugori
Louise Michel
Irati Majuelo
Bihotza nora, zu hara
Susanna Tamaro
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Atezainaren larria penalti-jaurtiketan
Peter Handke
Hasier Rekondo
Panpina
Erika Olaizola
Javier Rojo
Etxeko urak
Leire Bilbao
Nuria Cano
Erle langileen amodioak
Aleksandra Kollontai
Ibai Atutxa Ordeñana
Abaro
Itxaro Borda
Aiora Sampedro
Odolik gabe
Alessandro Baricco
Nagore Fernandez
Atezainaren larria penalti-jaurtiketan
Peter Handke
Javier Rojo
Naparra, kasu irekia
Jon Alonso
Mikel Asurmendi