susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Neokostunbrismoa | Brecht-en mamuak »

Un ange passe --isilaldietan-- / Pello Lizarralde / Erein, 1998

Aingerua igarotzen da Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-07-03

Izenburu polita du liburu honek. Un ange passe, aingeru bat igarotzen da. Hala esaten da elkarrizketa bat eten eta isiltasun luzea gertatzen denean, aingerua igarotzen dela alegia. Izenburuak badu zerikusirik liburua osatzen duten lau ipuinen (edo narrazioen) izpirituarekin. Nola itsasazalaren azpian bizitza anitza eta ugaria dagoen, halaxe hitz multzoen azpian, bizitzaren isiltasuna. Ez da beraz ohiko ipuingintza Pello Lizarraldek eskaintzen diguna. Esaten duenak garrantzia du, haundia gainera. Estilo aldetik begiratuta, oso landua da narrazio hauena; hitzen katea erritmikoa, xehetasun guztiak azpikoz gora jartzen dituena. Baina garrantzitsuen azpitik doa, bizitza azpitik dabil harat-honat, isiltasunez (edo aingeruz) antzaldaturik. Izan ere, testuak irakurrita badirudi ezer ez dela gertatzen ipuinotan, begien engainagarri dela idatzitakoa oro. Baina esan bezala, eta hor dago idazlearen trebetasuna, ohartzeke (itxuraz) igarotzen baita igarotzen den oro.

Bada, gainera, aipatu nahi nuen beste kontua. Narrazio bakoitzak bere geografia du, ezberdina guztietan. Nago idazleak, oso deskripzio aberatsak taxutzen baitutu berak, joko bat proposatu digula irakurleoi, berak emandako datuen arabera jakin behar dugu zein den geografia hori. Lehenean, izotza eta elurra medio, istripu baten lekuko egiten gaitu, mendate batean, benta baten ondoan. Bigarrenean metroa duen hiria dakarkigu, hiri haundia, ordoki baten erdian dagoena, taberna zikin asko dituena. Hirugarrenekoa Atlantiko ondoko hiria da: tranbiak, ibai-ahoa, portua, abadategia, poeta ezagun eta anizdun baten hilobia. Laugarrenean, Azore uharteak ageri zaizkigu. Politena da bera, nire iritziz, oihartzun literario ugari dakartza, Melvillerenak esaterako, edo-etaTabucchirenak.