kritiken hemeroteka

8.466 kritika

« | »

Hontzaren orduak / Jesus Maria Olaizola Txiliku / Elkarlanean, 1999

Heriotz-aldarri Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1999-04-17

Lau ipuinez osatua dator liburua: “Hontzaren orduak”, “Adur gaiztoa”, “Bentara noa, bentatik nator”, “Hontza uluka”. Anjel Lertxundiren hitzaurrea dakar, baina ez da ipuin. Txilikuren honetako azken ipuinean daude, nik uste, liburua ulertzeko lagungarri duten zenbait ezaugarri. Hilketa odoltsu bat suertatu da eta epaileak itaunketa egiten die bere iritzian susmagarri direnei. Guztiek aipatzen dute hilketa egunean entzun zutela hontza uluka. Irakur dezagun: “Gure amama zenak esaten zuen hiru bisitarik izutu behar dutela lrstau baten bihotza: pinpirin beltzak, txakurraren gaueko intziriak eta hintzaren uluak”.

Hontzaren uluak norbaiten heriotza iragartzen du. Sineskeria zaharra da, gaur egun inork gutxik (edo inork ere ez) sinestuko duena. Hala ere, hau ez da sineskeriei buruzko liburua. Liburuko pertsonaiak hiritarrak dira gehienak (hiritarra da Gipuzkoako biztanlea), baina erroak mendian edo baserrian dituzte ia denek. Mugako jendea da, hiritartasunaren pentsakera erabat onartu ez duena. Iraganetik gordetzen dituzte ohitura atabikoak: ehiza esaterako. (Lau ipuinetatik bik ehiza-kontua dakarte.) Ez dut ehizaren esanahi psikologiko eta sozialaz hitz egingo, horretarako nirea baino iritzi kualifikatuagorik asko baitago bazterretan. Esango dut, hori bai, liburua bera dela hontzaren ulua halakoa: norbaiten heriotza iragartzen du. Uluak ematen dio doinua liburuari.

Izan ere, hilketa batez amaitzen da liburuko ipuin bakoitza. Ez dira guztiak odol hotzean eragindako hilketak, baina hilketa dira. Patuak ere bere lana egiten baitu. Umorerik ez da falta, eta hizkuntza bera da askotan umore horren zurkaitz. Asmatu egin du idazleak hizkerarekin. Bizia da eta atsegina.

Azken kritikak

Haize beltza
Amaiur Epher

Jon Jimenez

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Asier Urkiza

Girgileria
Juana Dolores

Nagore Fernandez

Berlin Alerxanderplatz
Alfred Döblin

Aritz Galarraga

Teatro-lanak
Rosvita

Amaia Alvarez Uria

Gabonetako ikuskizuna
Pedro Ignazio Barrutia

Gorka Bereziartua Mitxelena

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Ibon Egaña

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Aiora Sampedro

Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi

Paloma Rodriguez-Miñambres

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Sara Cabrera

London Calling
Goio Ramos

Sara Cabrera

Politeismo bastarta
Jule Goikoetxea

Jon Jimenez

Arturoren uhartea
Elsa Morante

Asier Urkiza

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Nagore Fernandez

Artxiboa

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

Hedabideak