kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Perraulten ipuinak / Charles Perrault (Genaro Gomez) / Pamiela, 1993

Tradizioa duten ipuinak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-01-29

Bere garaiko gizona dugu Charles Perrault, XVII mendekoa hain zuzen, gauza guztiak, gaurregungoarekin alderatuta, erabat ezberdinak zirenekoa. Puri-purian zeuden, artean, herri kultura eta folklorearen hainbat eta hainbat eredu, beste asko desagertzeko zorian bazeuden ere. Charles Perraultek, hala ere, eta beste herrialdeetan piska bat beranduago hartuko zuten joera asmatuz, bere bizian zehar saiatu zen herri xeheak ahoz-aho kontatu ohi zituen ipuinak jaso eta moldatzen, publiko zabal bati zuzentzeko asmoz, alde batetik; berriro herriari itzultzeko, bestetik, historiaren hauts piloaren aretan gorderik eta ahazturik gera ez zitezen, eta herriak izan zezan ipuinetan zer ikasia. Ipuinen publikoa ez baitzen, orain sinestera lerratu garen bezala, haurrena soilik.

Denbora aurrera joan ahala, ipuin hauek beren lekua irabazi dute eguzkipean, nortasun handikoak baitira, eta askotan, Txanogorritxuren, Bizar Urdinen, Marierrauskinen ipuinak irakurri edo gure seme-alabei kontatzen dizkieguenan, horiexek baitira seguruaski mundu guztiak han-hemen ederkien ezagutzen dituenak, ahazten gara bat batean idazle hartaz, Perraultez, eta geureak bailiren, geuk asmatutakoak, alegia, hartzen ditugu eta, ondorenean, ematen ezagutzera.

Lan ederra egin digu Genaro Gómezek ipuin hauekin. Ondo euskaratu dituela esango nuke, herri euskara eta literarioa uztartuz, literatura definitu eta gauzatzen duen tentsio hori mantenduz, azken hondarretaraino. Aipatu ere behar da, zein edizio ederra eta txukuna kaleratu duten Pamielakoek, jatorrizko irudiak ekarriz orrialdeetara, Gustave Doréren grabatuak, hain zuzen, mende batzuk igarota gero, oraindik, haserako eta pentsatuak izan zireneko indarra gordetzen baitute, denborak haiengan arrastorik utzi ez balu bezala. Ona esan dut dela Genaro Gómezen lana, izanez ere, zenbait ipuin bertsotan idatziak izan baitziren, garai hartako jarrera eta gustoari eutsiz, bestalde, eta horiek ere, euskaraz entzunda, gordetzen dute aspaldiko sena.

Oharrak ere asko dira liburu honetan, ipuin bakoitzari buruzko iruzkinak, Chales Perraulten beraren biografia, bibliografia zehatza, eta abar… Gordetzeko liburu, poliki-poliki dastatzeko, ezti gozoa bezala.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak