« Benetako etsaiak | Zakurkeriaz »
Zakur kale / Harkaitz Zubiri / Susa, 2007
Ikuspegia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-05-11
Bada Harkaitz Zubiriren lehen liburu honetan errealitatea adierazteko gogoa. Errealitatea, noski, handia da, zabala da eta, batez ere, aurpegi askokoa da. Garai errealistagoetan, zenbait idazlek, errealitatea bere osoan hartu nahian, eleberri lodi eta mardulak idatzi zituzten. Hala ere, errealitateak ihes egiten zien, urak ere zuloetatik barrena ihes egiten duen bezala. Errealitatea, izan ere, zaila da harrapatzen eta galdu egiten da, galdu egiten gara.
Beraz, modernitate garai honetan, errealitatea bere osoan hartu ordez, zatika hartzen da, puskaka, ezin bestean. Bakoitzak bere ikuspegitik edo bere izkinako talaiatik begiratzen du errealitatea eta ikusten duena, edo ikusi nahi duena, gogoratzen du eta, ondorioz, ekartzen literaturara. Harkaitz Zubirik Donostia hiria hartu du bere literaturaren geografiatzat, seguru asko, Donostiako toki eta kaleak gertukoak zaizkiolako edo, neurri batez, ezagunagoak dituelako Donostiako jendeak. Jendea ez baita erabat ezagutzen, haiei buruzko ezagutzak ihes egiten digu hondarra bezala poltsiko zuloetatik behera, oinetaraino. Geografía hori partikularra da, idazlearena berarena.
Kontatzen diren historiak, ordea, orokorrak dira, giza izaerari dagozkionak baitira. Ustelkeria, injustizia, aurreiritziak kontu unibertsalak dira, eta pertsonaiei euskal abizenak jartzeak kolorea besterik ez dio ematen narrazioari. “Despedida” izeneko historia ezaguna da. Bada pelikula bat gai beraren inguruan. “Gizon berria” izenekoan gertatutakoaz ere idatzi izan da eta pelikulak ere egin izan dira horretaz.
“Etorriberria eta bere lagunak” izeneko ipuinak mobbinga du gala. Gai berria bada ere, dezente idatzi izan da horretaz. Baina idazle bakoitzak bere modura hartzen ditu gaiak oro.
Errealitatea kontatzeko saioaz gainera, bada Harkaitz Zubiriren liburu honetan ikuspegiarekiko zintzotasuna. Donostian kokatutako historia hauei narratzailearen ikuspegiak ematen die berezitasuna. Irakurlearena izatea ere nahi duen narratzailearen ikuspegiak, hain zuzen.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez