« Benetako etsaiak | Zakurkeriaz »
Zakur kale / Harkaitz Zubiri / Susa, 2007
Ikuspegia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-05-11
Bada Harkaitz Zubiriren lehen liburu honetan errealitatea adierazteko gogoa. Errealitatea, noski, handia da, zabala da eta, batez ere, aurpegi askokoa da. Garai errealistagoetan, zenbait idazlek, errealitatea bere osoan hartu nahian, eleberri lodi eta mardulak idatzi zituzten. Hala ere, errealitateak ihes egiten zien, urak ere zuloetatik barrena ihes egiten duen bezala. Errealitatea, izan ere, zaila da harrapatzen eta galdu egiten da, galdu egiten gara.
Beraz, modernitate garai honetan, errealitatea bere osoan hartu ordez, zatika hartzen da, puskaka, ezin bestean. Bakoitzak bere ikuspegitik edo bere izkinako talaiatik begiratzen du errealitatea eta ikusten duena, edo ikusi nahi duena, gogoratzen du eta, ondorioz, ekartzen literaturara. Harkaitz Zubirik Donostia hiria hartu du bere literaturaren geografiatzat, seguru asko, Donostiako toki eta kaleak gertukoak zaizkiolako edo, neurri batez, ezagunagoak dituelako Donostiako jendeak. Jendea ez baita erabat ezagutzen, haiei buruzko ezagutzak ihes egiten digu hondarra bezala poltsiko zuloetatik behera, oinetaraino. Geografía hori partikularra da, idazlearena berarena.
Kontatzen diren historiak, ordea, orokorrak dira, giza izaerari dagozkionak baitira. Ustelkeria, injustizia, aurreiritziak kontu unibertsalak dira, eta pertsonaiei euskal abizenak jartzeak kolorea besterik ez dio ematen narrazioari. “Despedida” izeneko historia ezaguna da. Bada pelikula bat gai beraren inguruan. “Gizon berria” izenekoan gertatutakoaz ere idatzi izan da eta pelikulak ere egin izan dira horretaz.
“Etorriberria eta bere lagunak” izeneko ipuinak mobbinga du gala. Gai berria bada ere, dezente idatzi izan da horretaz. Baina idazle bakoitzak bere modura hartzen ditu gaiak oro.
Errealitatea kontatzeko saioaz gainera, bada Harkaitz Zubiriren liburu honetan ikuspegiarekiko zintzotasuna. Donostian kokatutako historia hauei narratzailearen ikuspegiak ematen die berezitasuna. Irakurlearena izatea ere nahi duen narratzailearen ikuspegiak, hain zuzen.
Hiruki gatazkatsua
Marina Sagastizabal
Amaia Alvarez Uria
Urrats urratuak - Xabier Lete gogoan
Askoren artean
Irati Majuelo
Lilurabera
Yurre Ugarte
Ibon Egaña
Kilker bat autopistan
Bernardo Atxaga
Javier Rojo
Isiltasunaz hunatago
Jose Angel Irigaray
Mikel Asurmendi
Bidaia (h)ariketak
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria
Igor Estankona
Lilurabera
Yurre Ugarte
Aiora Sampedro
Euskal literatura itzuliaren egiturak eta islak 1975-2015
Miren Ibarluzea
Javier Rojo
Erbesteko gutunak Victor Hugori
Louise Michel
Irati Majuelo
Bihotza nora, zu hara
Susanna Tamaro
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Atezainaren larria penalti-jaurtiketan
Peter Handke
Hasier Rekondo
Panpina
Erika Olaizola
Javier Rojo
Etxeko urak
Leire Bilbao
Nuria Cano
Erle langileen amodioak
Aleksandra Kollontai
Ibai Atutxa Ordeñana