« Benetako etsaiak | Zakurkeriaz »
Zakur kale / Harkaitz Zubiri / Susa, 2007
Ikuspegia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-05-11
Bada Harkaitz Zubiriren lehen liburu honetan errealitatea adierazteko gogoa. Errealitatea, noski, handia da, zabala da eta, batez ere, aurpegi askokoa da. Garai errealistagoetan, zenbait idazlek, errealitatea bere osoan hartu nahian, eleberri lodi eta mardulak idatzi zituzten. Hala ere, errealitateak ihes egiten zien, urak ere zuloetatik barrena ihes egiten duen bezala. Errealitatea, izan ere, zaila da harrapatzen eta galdu egiten da, galdu egiten gara.
Beraz, modernitate garai honetan, errealitatea bere osoan hartu ordez, zatika hartzen da, puskaka, ezin bestean. Bakoitzak bere ikuspegitik edo bere izkinako talaiatik begiratzen du errealitatea eta ikusten duena, edo ikusi nahi duena, gogoratzen du eta, ondorioz, ekartzen literaturara. Harkaitz Zubirik Donostia hiria hartu du bere literaturaren geografiatzat, seguru asko, Donostiako toki eta kaleak gertukoak zaizkiolako edo, neurri batez, ezagunagoak dituelako Donostiako jendeak. Jendea ez baita erabat ezagutzen, haiei buruzko ezagutzak ihes egiten digu hondarra bezala poltsiko zuloetatik behera, oinetaraino. Geografía hori partikularra da, idazlearena berarena.
Kontatzen diren historiak, ordea, orokorrak dira, giza izaerari dagozkionak baitira. Ustelkeria, injustizia, aurreiritziak kontu unibertsalak dira, eta pertsonaiei euskal abizenak jartzeak kolorea besterik ez dio ematen narrazioari. “Despedida” izeneko historia ezaguna da. Bada pelikula bat gai beraren inguruan. “Gizon berria” izenekoan gertatutakoaz ere idatzi izan da eta pelikulak ere egin izan dira horretaz.
“Etorriberria eta bere lagunak” izeneko ipuinak mobbinga du gala. Gai berria bada ere, dezente idatzi izan da horretaz. Baina idazle bakoitzak bere modura hartzen ditu gaiak oro.
Errealitatea kontatzeko saioaz gainera, bada Harkaitz Zubiriren liburu honetan ikuspegiarekiko zintzotasuna. Donostian kokatutako historia hauei narratzailearen ikuspegiak ematen die berezitasuna. Irakurlearena izatea ere nahi duen narratzailearen ikuspegiak, hain zuzen.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña