« Rameauren iloba | Generoez harantzago »
Ezkatak / Leire Bilbao / Susa, 2006
Ezkataz gain edota azpian, emakumea borborka Mikel Asurmendi / Irunero, 2006-04
Ezkatak dira gorputz azalean Leire Bilboak dituenak, baiki! Edota galtzarbean dakartzan poemak ote ezkatak? “Badira emakume azalak ezkata usaina baino itsaskorragoak” gaztigatzen digu Leirek lehen lerroan. Eta nik “Badira ezkata usaina baino itsaskorragoak diren emakumeen azalak” diot. Barka ausardia. Udaberriko usainak maite ditut maite, eta batez ere emakumeen usaina maite ere, eta udaberrian zer esanik ez!
Baina, hara, poeta emakumea izanagatik poesia ez da usainagatik erakargarria izaten, ez emakumearena soilik izanagatik ere. Hots, izenaz gain izanak erakartzen nau, eta kasuon poemen izanak gatibatu. Eta berriz ere irakurriko ditudan irrikaz nago, atzo ezagutu nuen poema bihar, ziur asko, ezezaguna edo bestelakoa egingo zaidalakoan.
Izena eta izana. Poesia honen baitakoan emakumea dago bereziki, eta ezkataz gainera edota azpian, odola, itsasoa edota maitalea(k) ageri dira. Metaforetarako edozein berbak balio du, berbak poema bihurtzeak ostera euren sentiera eta uztartze egokia eskatzen du. Alegia, lerro artean idazten ez direnak ere poemetan izana baitute.
Ni eta zu. Horixe geure izaera borrokatuaren euskarriak. Pertsonok bitasunean eraikiak gara funtsean, alabaina, gure baitakoaz gain besteak daude, gainerakoak edota enparauak… esan lezake poetak kasuon. Horiek ere gure ni dira, alegia. Besteek nola ikusten gaituzten… halaxe ere gara gu. Eta zirkulu eta gurpil zoro horretan galdera jalgitzen zaigu: Nor naiz ni?
Baina, hara, poesia komunikazioa da, modu sotil eta finez landutako hartu-emana. Eman poetak paratzen du eta guk geuk irakurleok jaso egiten dugu. Poetaren duda-mudak eta baiezpenak gure galbahetik iragazten ditugu, batzuetan berari bezala guri, hau, hori edota hura irudi diezagukeela. Bizitzan, gehienetan, errealitatea irudipen hutsa baita.
Odola bor-bor duen emakume baten errealitatea dastatzeko parada aurkitu dugu poema hauen bidez. Poetak bidaide hartu dituen poeta lagunekin bat egin nahi dugu irakurleok, euren begiak eta arimarekin bat egin, azala haztatu eta biziari borborka bide emateko.
Alaska
Castillo Suarez
Irati Majuelo
Poesia bizitzeko eta sentitzeko modua da
Karmele Igartua
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pantailen garaipena
Iñigo Martinez Peña
Jon Martin-Etxebeste
Axularren gerizapean
Kepa Altonaga
Asier Urkiza
Emakume bat
Annie Ernaux
Nagore Fernandez
Atsoa
Victor Catala
Joxe Aldasoro
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Lur gainean, itzal azpian
Leire Milikua Larramendi
Irati Majuelo
Gu gabe ere
Itziar Ugarte Irizar
Mikel Asurmendi
Alaska
Castillo Suarez
Jon Martin-Etxebeste
Alaska
Castillo Suarez
Maddi Galdos Areta
Puskak
Irene Pujadas
Asier Urkiza
Norberak maite duena
Miren Billelabeitia
Nagore Fernandez
Beirazko kanpaia
Sylvia Plath
Hasier Rekondo