kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Koadro isila / Xabier Etxaniz Rojo / Erein, 2003

Gogoetatzeko. Gozatzeko. Heldutasunera iristeko… Mikel Asurmendi / Irunero, 2004-05

“Koadro isila” 1990. hamarkadako belaunaldi baten irudia da. Santi izena du bere protagonistak. Protagonistak galderak egiten ditu, galdera ugari. Erantzunak berriz, eskas ditu. Gaztetan borrokan ibilia, galdera asko eta herri honen askatasuna lortzeko grina sobera. Une batez, bere bikote lagunak edo emazteak galdera bat pausatu dio. Ez da beste mundu batekoa: “Aita izan nahi ahal duzu?”. Santik ez du erantzunik. Bikote harremanetan ere, erantzunak urri.

Izanik ere, bizitzan inor izanen bagara galderak beharrezkoak ditugu. Alta bada, urterik urte, galderek entzunik izan ezean, ez gara —nolabaiteko— heldutasunera iritsiko. Heldutasunik gabe, gure helburuak hurbilagoak izan beharrean are urrutiago antzematen ditugu. Antzeman ahal ditugun kasuan, ez baita ziur ere.

Eleberria herri honetan bizi dugun gatazkaren harian —edota arian— garatua dago. Gizarte mugimenduak pertsonen arteko eta euren harremanen bilakabideen ondorio dira. Isiltasuna nagusitzen denean, galderak agortu ez ezik, erantzunik eza gailentzen da.

Litekeena da, datozen belaunaldiek galderak beste modu batez planteatzea, eta hartara erantzun berriak aurkitzea. Ez dakit helburu hori ote duen Xabier Etxanizek. Berak, belaunaldi baten kronika narratu digu, eta haren pertsonaien bilakabidearen erretratua edo koadroa osatu ere. Pertsona eta gizarte horren hainbat alderdi marraztu ditu. Paisaia bat margotu du nolabait. Pertsonaia nagusia isilik dago, erran bezala. Hitza falta du. Sobera higatua dagoeneko.

Belaunaldi berrientzako aproposa da gaia eta tratamendua, belaunaldi hura ezagutu ez zutenentzako, alegia. Baita ezagutu genuenentzako ere bai. Ez da saio bat jakina. Baina, balio digu. Gogoetatzeko. Gozatzeko. Galderak egiteko. Erantzunak kausitzeko. Heldutasunera iristeko…

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak