Poesia kaiera / Cesare Pavese (Ion Olano Carlos) / Susa, 2019

Paveseren poesia Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-06-01

Munduko Poesia Kaierak izeneko bilduman Cesare Pavese-ren poesiari tokatu zaio txanda Ion Olano Carlosen eskutik datorkigun itzulpenaren bidez. Idazle italiarrak (1908-1950) ez zuen poesia gehiegi argitaratu, liburu bat bakarrik, “Lavorare estanca”. Euskarazko itzulpenean “Lan egiteak akitzen du” izenburua daraman liburu honetan argitaratutako poemek osatzen dute antologia honen parterik handiena. Poema hauek eszena batzuen deskribapenak izango balira bezala aurkezten dira. Bertan pertsonaia batzuk azaltzen zaizkigu, bakardadean eta deserrotuta, munduan atsedenleku baten bila dabiltzalarik; ahalegin honek, ordea, ez du emaitzarik. Nekazaritza munduarekin zituzten loturak hautsi dituzte eta hirian daude, galduta. Oroitzapenak dira beraien altxor nagusia, eta behinolako mundu hura haurtzaroko paradisua begitantzen zaiela, baina mundu hori urru geratu delarik ezin dute berreskmatu. Hirian, jendez inguraturik, bakardadea da nagusi, eta bakardade honetatik babesteko beste pertsonaiekin hasten dira harremanetan. Hauek azaleko harremanak baino ez direnez, ez dute lotura trinkorik lortzen.

Liburuaren hitzaurrean Beñat Sarasolak narrazioen mugan jaitzen ditu poemok, eta halaxe da, eszenak gertakariz beterik baitaude, deskripzio dinamikoak sortuz. Liburuaren bigarren atalean agertzen diren poemetan tonu hori aldatzen da. Poema hauek idazlea bizi zelarik hor-hemenka agertutako testuak dira, edota idazlearen heriotzaren ondoren argitaratuak. Lirismora lerratzen dira eta askoz laburragoak dira: alde batera utzi dira lerro luzeko hitzaldiak, non pertsonaia desberdinak plazaratzen ziren; honen ordez, bigarren pertsona bat agertzen zaigu poemon balizko hartzaile moduan, Olano Carlosen itzulpenean “hi” baten bidez islatzen zaigun bigarren pertsona; eta eszena batzuen deskribapen dinamikoek lekua utzi diote sentimenduen azalpenari.

Argitalpena dela eta, bilduma honetako idazlanetan gertatu ohi den bezala ez da ia informaziorik ematen jatorrizko argitalpenei buruz. Edonola ere, liburu honekin euskal irakurleak aukera izango du idazle italiarraren poesia hobeto ezagutzeko, poemak ibilbide osoaren testuinguruan kokatuz.