« Ahozko literatura | Denon laguna »
Idi orgaren karranka / Victor Hugo (Koldo Izagirre) / Elkar, 2002
Hotsak eta soinuak orgaren karrankaren soinuz datoz Mikel Asurmendi / Irunero, 2003-02
Hizpide ekarri dugun liburua berezia da, berezia denez. Berezia zein zentzuan?, galda dezake irakurleak. Azaldu dezadan lehen berezitasuna: liburuak hiru idazle bildu ditu bere orrietan, eta horrek, gauza berria izan gabe, emaitza paregabe bat ondu digu.
Liburu bat eta hiru deitura, hirurak azaldu beharrekoak. Victor Hugo (Besançon, 1802 Paris 1885) idazle frantziarraren Les Pyrénnées edo Los Pirineos liburuaren itzulpena egin du Koldo Izagirre idazleak. Liburua itzulpena baina gehiago da ordea, itzulpena, egokitzapena eta edizio berri bat.
Liburu honen jatorrizko izena eman badugu ere, berauk ez zuen argia ikusi Victor Hugo bizi zelarik, idazlea hil ostean bere editoreak gauzaturiko liburua da, eta berean, Alpes liburuaren erreferentziak ere badaude, Koldo Izagirrek dioenez. Liburua hainbat oharrez eta irudiez osatua dago, horietako batzuk Hugorenak izaki.
Victor Hugok 1843an Euskal Herrira egindako bidaiaren lekukotasuna da liburu hau. Egilea II. Gerra Karlistaren ondo-ondoan etorri zen, Euskal Herria krisi sakonean zegoen garaian. Baionatik sartu, Donostiara, Tolosa eta Iruñera egin zuen bide. Pasaiako herrian ostatu zen, hainbat egunez, alabaina. Pasaia sinboloa da bere liburuan, herri xumearen eta naturalaren sinboloa. Halaxe zen orduan Euskal Herria, herri naturalaren isla. Eta familia aristokratiko baten seme izanagatik Hugok herria maite zuen. Eta bere herritarrak, herri xume baten seme-alabak izangatik, euskalduntzat eta kito jo zituen idazle frantziarrak.
“Idi Orgaren Karranka”-n kontatutakoak ez zaizkizu oharkabean pasako irakurle lagun hori. Zinez diotsut. Ez zaizkizu oharkabean pasako, sarreran gaztigatu bezala, Frantziak eman duen idazle handienetako batek idatzia delako, eta berau, beste bi euskal idazle paregabeek moldatua delako. Hitzaurretik beretik, Joxe Azurmendik Hugo irakurtzen erakusten digu, ohiko maitasunez. Koldo Izagirrek berriz, Hugok erakutsi zigun Euskal Herria euskaraz eskaintzen digu. Eta zein modu landuan eta ederrean eskaini ere.
Nire aldetiko hotsak soberan daude. Hotsak, zinez eta benetan, idi orgaren karrankaren soinuz datoz. Entzun itzazue.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez