susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Ulergaitzarekin zer egin | Galera errepikatuak »

Animalia domestikoak / Esti Martinez / Elkar, 2023

Etxekotuegia Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2023-05-13

Familia tradizionala eta bikote disfuntzionalak dira liburuaren ardatzak. Pertsonaiak, protagonistak eta bigarren mailakoak, hiru dimentsiotan perfilatuak daude. Argitaratutako lehen ipuin-liburua izanagatik eskarmentu handiko idazlearen eskua sumatzen da. Idazkera fina darabil nafarrak, neurtua eta dotorea. Modu borobilean hautatu ditu idazleak ipuinetarako gaiak eta metaforak: “Putzuak” ipuinean haurrik eduki ezina nozitzen duten protagonistek zapaburu arrautzak erreskatatzea dute afizio. Alabak etxetik hegan egin izanaren dolua egiten ari den bikotearen ipuinean, ama txoritzar batekin obsesionatua dago, aita ornitologoa da eta alabak —nola ez?— Enara izena du.

Liburua zabaltzen duen ipuinean bi bizi estilo jartzen dira aurrez aurre: protagonistarena eta haren alabaren klasekide batena. Klasekidearen etxean bakarrik geratzen den momentua baliatzen du protagonistak kuxkuxean jarduteko. Objektuek beren jabeei buruz diotenaren gaineko gogoeta interesgarria egiten du ipuinak eta presio sozialei buruz gogoeta egiteko balioko luke. Liburuari izena ematen dion ipuinean idazleak elkarren ondoan amets egiteko arazoak dituen bikote batean koltxoian kokatzen du irakurlea eta liburuko pertsonaiarik interesgarrienetako bat eraikitzen du: koltxoi saltzailearena. “Hautsaren ondorengoak” ipuinak amaren heriotzak familia konstelazioa nola birdefinitzen duen erakusten du. Harremana etenda zuten aita-semeek elkar deskubritzeko abagunea topatuko dute amaren arropak kaxatan sartzeko trantzean. “Munstro odola” izeneko ipuinak pop kutsuko atmosfera identifika-erraza marrazten du: nerabe protagonistak, beldurrezko pasarteak, sinbolo ezagunak… baina baita amaierako kolpe bat ere, aurrez ikusgarria zirudiena desbideratu eta haurra heldu bilakarazten duena.