« Ulergaitzarekin zer egin | Galera errepikatuak »
Animalia domestikoak / Esti Martinez / Elkar, 2023
Etxekotuegia Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2023-05-13
Familia tradizionala eta bikote disfuntzionalak dira liburuaren ardatzak. Pertsonaiak, protagonistak eta bigarren mailakoak, hiru dimentsiotan perfilatuak daude. Argitaratutako lehen ipuin-liburua izanagatik eskarmentu handiko idazlearen eskua sumatzen da. Idazkera fina darabil nafarrak, neurtua eta dotorea. Modu borobilean hautatu ditu idazleak ipuinetarako gaiak eta metaforak: “Putzuak” ipuinean haurrik eduki ezina nozitzen duten protagonistek zapaburu arrautzak erreskatatzea dute afizio. Alabak etxetik hegan egin izanaren dolua egiten ari den bikotearen ipuinean, ama txoritzar batekin obsesionatua dago, aita ornitologoa da eta alabak —nola ez?— Enara izena du.
Liburua zabaltzen duen ipuinean bi bizi estilo jartzen dira aurrez aurre: protagonistarena eta haren alabaren klasekide batena. Klasekidearen etxean bakarrik geratzen den momentua baliatzen du protagonistak kuxkuxean jarduteko. Objektuek beren jabeei buruz diotenaren gaineko gogoeta interesgarria egiten du ipuinak eta presio sozialei buruz gogoeta egiteko balioko luke. Liburuari izena ematen dion ipuinean idazleak elkarren ondoan amets egiteko arazoak dituen bikote batean koltxoian kokatzen du irakurlea eta liburuko pertsonaiarik interesgarrienetako bat eraikitzen du: koltxoi saltzailearena. “Hautsaren ondorengoak” ipuinak amaren heriotzak familia konstelazioa nola birdefinitzen duen erakusten du. Harremana etenda zuten aita-semeek elkar deskubritzeko abagunea topatuko dute amaren arropak kaxatan sartzeko trantzean. “Munstro odola” izeneko ipuinak pop kutsuko atmosfera identifika-erraza marrazten du: nerabe protagonistak, beldurrezko pasarteak, sinbolo ezagunak… baina baita amaierako kolpe bat ere, aurrez ikusgarria zirudiena desbideratu eta haurra heldu bilakarazten duena.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo