« Ganorexia: kaos kosmikoa egartzeko modu bat | Saihets-hezurrak agerian »
Zeozer gaizki doa / Beatriz Chivite / Pamiela, 2022
Amildegitik gertu Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2023-04-08
Garai zailak bizi garelako inpresioa hedaturik dago pandemia agertu zenetik eta argitaratzen diren hainbat obratan antzeman daiteke hark eragindako ezinegona eta deserosotasuna. Esaterako, Beatriz Chiviteren azken poesia-liburuan. Idazle honen ibilbidea ezagun dutenentzat ez da afera berria 2020an. Mugi / atu poema bilduman, erakutsi baitzuen kontzientzia sozialak garrantzia duela bere olerkigintzan. Ezin daiteke esan, beraz, “bolizko dorrean” gordetzen den autorea denik; aitzitik, bizitza, gorabehera eta zalantza guztiez horniturik, zintzo jasota suertatzen da poema hauetan.
Liburuak hiru atal ditu, zeinetan poeta adi dagoen munduan jazotzen denaz. Planetak pairatzen dituen gaitzei erreparatzen die: kutsadura, klima aldaketa, merkantilismoa… Chivitek luze behatu, hausnartu duenaren ahots sendoa adierazten du, helduaroan sartzeari lotutako beste gai batzuk ere azaleratuz, hala nola, iraganaren zama, amatasuna, maitasunaren haustura, etorkizuna edo ziurgabetasunak bizieraz.
Poema laburrak gailentzen dira eta gutxiagotan dago autoreak maite dituen haikuen oihartzuna. Irudi argigarriak baliatzen ditu: etxea (sukaldea, kafeontzia, terraza), negua, atzerriko lekuak (Hong-Kong, Seul, Hackney, Paris) eta elementu garaikideen aipamenak (spotify, hashtag, Brexita). Tonuak, zenbaitetan, profetikoa edo salatzekoa dirudi: “eta dinosaurioak bezalaxe / etorkizuneko espezien / ipuin eta jostailu / bilakatu gaitezen” (33 orr.), “kea hartu / bizitza bota” (69 orr.).
Zerbait gaizki doa, dio poetak. Horrela jarraituz gero, gainbeherari entzungor eginez, nora goazen izango litzateke galdera. Eraldaketa edo itxaropenerako tokirik ote, Chivitek egiten digu berba argiegi agian, zurztasun-sentimendua geratzen zaigularik.
Turismo hutsala
Fito Rodriguez
Asel Luzarraga
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Pleibak
Miren Amuriza
Mikel Asurmendi
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez