« Bixente Serrano Izkoren egunerokoa | Kritika (eta) zorrotza »
Egungo euskal krimen-literatura / Askoren artean / EHU, 2021
Euskarazko krimen-literaturaz Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-01-22
Krimen-nobelak beti erakutsi du osasun ona eta liburu salduenen zerrendetako lehenengo postuetan agertu ohi dira genero beltzekoak. Liburu honek gonbit egiten digu genero poliziakoaren ezaugarriak eta kodeak ulertzeko euskal sistema literarioaren obren zein idazleen bidez. Lopez Gasenik hitzaurrean dioenez, bizitasun ikaragarria hartu duen genero ustez periferiko bati merezi duen arreta eskaini behar zaio. Horretarako, genero honen definizioak, arauak eta mugak argitzen dira. Todorovi jarraituz, krimen-literaturak bi elementu nagusi ditu, krimena eta ikertzailea, hiru modutan gauzatu daitezkeenak gaien aldetik —enigma-eleberria, eleberri beltza eta suspensea—. Behin generoaren oinarriak eta izaera definituta, hasiera ematen zaio ikerketaren atalari. 14 kapitulutan euskaraz argitaratu diren intrigazko eta misteriozko eleberrien titulu eta autore garrantzitsuak azaltzen dituzte egileek; batetik, liburu jakin batzuetan jartzen da arreta: 110. street-eko geltokia, Aingeru Epaltzaren hiru eleberri intrigazkoak, Gizona bere bakardadean eta Itxaro Bordarenak. Bestetik, lau idazleren gako narratiboak aztertzen dituzte, Harkaitz Cano, Jon Alonso, Jon Arretxe eta Ramon Saizarbitoriarenak. Halaber, genero beltzean gazteleraz publikatu duten Euskal Herriko bi autore entzutetsu hartu dira aintzat, Ramiro Pinilla eta Dolores Redondo.
Ikerlana osatzeko, azken lau artikuluk eduki hauek jorratzen dituzte: nobela poliziakoaren lekua Haur eta Gazte Literaturan, krimenaren iruditeria eleberrien azaletan, Sator lokatzak lantzeko proposamen didaktiko bat eta euskal polizia-nobela eta munduko literatura-ikerkuntzaren arteko lotura.
Ale mamitsu hau irakurri ondoren, ez dago dudarik krimen-eleberrien sendotasunaz euskal literaturan baita haren erakarpenaz ere.
...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo
Jon Jimenez
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Asier Urkiza
Hitzak palmondo
Silvia Federici
Nagore Fernandez
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels
Aritz Galarraga
Maitasun kapitala
Karmele Jaio
Mikel Asurmendi
Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro
Paloma Rodriguez-Miñambres
Jausiz
Alain Mendizabal Diaz
Maddi Galdos Areta
Hiriak eta urteak
Xabier Montoia
Irati Majuelo
Zakur zaunkak
Iñaki Irazu
Hasier Rekondo
Bufalo guztiak
Juanra Madariaga
Paloma Rodriguez-Miñambres
Independentzien eguzkiak
Ahmadou Kourouma
Jon Jimenez
Zirriborroak eta gero
Askoren artean
Asier Urkiza
Zirriborroak eta gero
Askoren artean
Amaia Alvarez Uria