kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Eros / Eric Dicharry / Pamiela, 2020

Xamanaren poesia Javier Rojo / El Correo, 2021-01-09

Artea orokorrean eta poesia zehazki sorkuntzarekin parekatuta agertzen dira, eta sorkuntza posiblea izan dadin, ezinbestekoa da hori gauzatzen duen subjektuaren presentzia, artistaren presentzia. Begi-bistakoa dirudien oinarri hau nabarmentzen da Dicharryk argitara eman duen “Eros” poema liburuan, eta begi-bistakoa dirudien hori lehenengo plano batera eramaten delarik, abangoardiako artearen ezaugarriak azaltzen dira modu ikusgarrian. Poesia, planteamendu horren ondorioz, jarduera moduan agertzen da, egite moduan; emaitza, produktua, ordea, estalita geratzen da, garrantzizkoena poetak edota artistak sortzea bera baita. Ikuspuntu honetatik begiratuta, poeta zentzu jainkotiarrez hornituta dago trantzean sormen itxura amiltzen den xaman gisa. Eta xaman hau jainkoen eta gizakien munduen arteko mugan kokatuta dagoelarik, izaki “hermetikoa” da.

Honelako ideiak kontuan hartu behar dira Dicharryren poemak irakurtzerakoan, zeren hau bezalako liburu batean funtsezkoena ez baita idazlanean agertzen diren testuak, horietara heltzeko egin den ibilbidea baizik. Arrazoiaz haraindi dagoenez, poemak askotan anti-intelektualak dira eta iraultzaileak izan nahi dute, arrazionalismoa kapitalismoarekin identifikatzen den neurrian. Izan ere, artea eta poesia azken produktuarekin erlazionatzen bada, kapitalismoaren barruko beste osagai batzuk besterik ez lirateke izango eta artistak horren kontra jo behar du, benetako artista izango bada. Eta artearen merkantilizazioaren kontra, poesiak esentzialena adierazi behar du. Dicharryrentzat jarduera poetikoaren azken emaitza garrantzizkoena ez bada ere, azken emaitza horiekin egiten du topo irakurleak, eta testuok honi aurkezten zaizkion bezala surrealismoaren eta kaosaren adierazpen moduan azaltzen dira, guztiz pertsonalak eta askotan kode deszifra-ezin batean idatzita diruditenak.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak