susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Irudimen erradikalaz | Hausnarketa bultzatuz »

Aro beilegia / Lizar Begoña / Balea Zuria, 2020

Garai arrotzak Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-08-08

Lizar Begoñaren poema liburuan mundu hipermodernoaren aurreko harridura erakuspena agertzen zaigu. Identitate likidoak nagusi diren garaian, euskarri sendorik gabe denak dudazkoa, aldakorra dirudi. Subjektuak ez dauka oso argi zein den bere tokia, eta halako tokia falta zaiolarik, berea dela esan dezakeen lekurik ezean, dena ez-leku moduan agertzen zaio. Izan ere, globalizazioaren ondorioz subjektua edonongoa den neurri berberean ez da inongoa ere, eta honek ondorioak izango ditu bere burua definitu nahian dabilenean. Testuinguru honetan kokatu behar da Lizar Begoñak bere lehenengo poema liburu honetan aurkezten duen poesia. Subjektu poetikoa erdigunean jarrita agertzen da (bera baita munduaren neurria) eta inguruarekiko harremanak problematikoak zaizkio, harreman hauek mediatizatuta agertu ohi dira-eta. Medioak determinatzen du zer nolako harremanak izan ditzakeen subjektuak eta medioa kontrolatzerik ez dagoen neurrian harremanen izaera esku artetik ihesi joaten zaio subjektuari. Egoera honetan besteekin eraiki nahi diren harremanak azalekoak baino ezin daitezke izan eta nekez lortzen dute itxuraren geruza urratzea. Honen aurrean subjektuak bestelako mundu baten desioa erakusten du. Subjektuak sinistu nahi du kapitalismoa mozorrotu nahian dabilen gizarte honetan makineria oso konplexu baten zatia baino zerbait gehiago dela, baina behin eta berriro erortzen da inguruak jartzen dizkion amarruetan eta haietan harrapatuta geratzen da, egoera kontraesankorrean mugitzen dela onartu behar duelarik, harridura azaltzen duen bitartean. Hau adierazteko erabiltzen duen poesia gardena da, batetik munduari buruzko erreferentzia zuzenak eta bestetik irudi orokorragoak, konbentzionalki poetikoagoak, tartekatzen ditu, beti ere ironia puntu baten bidez, mundua oso ondo ulertzen ez duen pertsonaren ikuspuntua indartuz.