kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Amek ez dute / Katixa Agirre / Elkar, 2018

Ama eta hiltzailea Javier Rojo / El Diario Vasco, 2019-04-06

Ahozko tradizioko euskal ipuin batean, “Fifina” izenekoan, amaorde gaiztoak neska protagonista hil egin nahi du, halako istorioetan ohikoa den bezala. Ekintza egin behar duen zerbitzariak neskarekin gupidatu eta bizirik uzten du, hori bai, mutilatu ondoren, eskuak eraman behar baitizkio amaordeari mandatua burutu duela frogatzeko. Eta printze batek neskato esku-gabea topatu eta nork egin dion hori galdetzen dionean, ama izan dela erantzuten dio Finfinak. Orduan harridura erakusten du printzeak eta neskatoak azaltzen dio benetako ama ez, amaordea izan dela, eta printzeak “hori besterik da” erantzun. Harridura. Horixe da printzeak erakusten duena, amak alaba hiltzeko ahalegina egin duela pentsatzean. Irudika ezina den gertakaria. Katixa Agirrek “Amek ez dute” izenburuko nobela honetan harridura horren inguruan arakatzen du. Ipuin tradizionalean kontatzen den moduko gertakari latz batekin hasten da argumentua: Emakume batek bere seme-alaba txikiak ito ditu. Eta narratzaile protagonista, emakume hura aspaldian ezagutu duela konturatuta, gertakariaren atzean zer dagoen aztertzen hasi da. Narratzailea idazlea da, eta ama. Eta bi ezaugarri horiek markatzen duten ikuspuntutik aspaldiko ezagun horrek egin duen ekintza azaltzen du. Katixa Agirreren nobela literatura beltzaren edota thrillerraren zidorretatik mugitzen da. Izan ere, narratzailea idazlea den aldetik, ikertzailea ere bada, eta hurrengo libururako materiala bilatzen duelarik, ikertzaile klasikoaren kontra-irudia osatzen zaigu pertsonaia honengan. Eta bigarren partean, epaiketa azaltzen den atalean, thriller judizialaren aztarnak topatzen dira. Halako oinarriak kontuan hartuta, argumentua ironiatik lerratzen da, eta amatasunaren inguruan esan diren gauza asko ituan jarrita, irudi idilikoak ezkutatzen duen errealitatea aurkezten du, argumentuan kontatzen diren gertakariak aprobetxatuz, hiltzailearen istorioa eraikitzearekin batera narratzailearen gorabeherak tartekatuz. Katixa Agirrek trebezia du idazteko, eta nobela honekin berriro ere erakutsi du irakurlea engantxatu dezakeen argumentu bat garatzen dakiela, interesa hasieratik amaieraraino mantenduz.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak