kritiken hemeroteka

8.196 kritika

« | »

Eguzkia ateri / Karlos Linazasoro / Egilearen edizioa, 2002

Txiki-txiki-txikia Gerardo Markuleta / Egunero, 2003-03-22

Autoedizioak ez du, denbora askoan, oso izen ona izan liburuzaleen artean. Bere orijinala argitaletxez argitaletxe eta ukaziorik ukazio ibili ondoren, amorruz poltsikoa astindu eta berak kaleratzeko tema hartu duen idazlearekin lotu izan dugulako, beharbada. “Egileak berak eginiko” edizioak orri fotokopiatu gaizki josiekin lotzen genituen.

Gaur egun, zorionez, autoedizioa lotuago ikusten dugu inprimatzeko prozedura informatikoez edo artisau antzeko prozeduren bidez sortutako liburuekin. Autoedizioak baditu egun, baita gurean ere, bere fruitu goxoak, artearen ederrez, ederraren arteaz umotuak. Horietako bat dugu, dudarik gabe, salgai ez dagoen liburutto hau, miniaturazko harribitxia, mini poesia liburua, hori guztia baita Karlos Linazasororen Eguzkia ateri.

Paper birziklatu sendoan inprimatua, orriak zulatu eta zuntz antzeko batez josi eta bistan lotua dago. Azalean, egilearen zuri-beltzeko marrazki bat: eguzkiaren azpian, mendi baten pean, giza-irudi beltz batzuk dantza zein borrokarako izan daitekeen higitze eroan. 150 aleko edizioa dela gaztigatzen du inprimatze-oinak.

Bere txikian (13×10 cm), hirurogei poema labur biltzen ditu Linazasororen liburukiak. Hiru lerro, hamazazpi silaba, dozena bat hitz gehienez: molde berekoak guztiak, haikuaren erakoak. Koblakariaren arima eta begien pareko paisaia batera biltzea eskatzen du haikuak, oso era labur, xume, arin, grafikoan. Ezinbestekoa da Natura begiratze eta deskribatzetik harago joatea, eta inspirazio dardarizo bat, Natura eta giza espiritua lotuko dituen zertzeladan: sarri, zentzumenen emaitzak nahasteko joera. Adibide batekin hobeto ulertuko ahal da: “Galsoroaren isiltasuna / zauritan: / amapolak”.

Linazasororen liburua goxoki bat da, berdin azalean eta mamian. Aurkikuntza fonikoa handik: “Ezerño ez zara adaskan, / txori; / hegan zara zu haragi” (ahots gora irakur bedi). Aurkikuntza lexikoa hemendik: “Aztorearen hegaletan / dantzan, urdinkiro, / airea”. Ederrik eder dabil irakurlea Eguzkia ateri xume baina dotorean.

Liburu iruzkin hau gonbidapen bat da, argitaletxeren bati edo besteri liburu hau lagun gehiagorentzako moduan berriz argitara ematera anima daitezen. Baina iruzkin honek, alegia, hain irakurle-multzo txikiarentzat eginiko liburu bati hainbesteko arreta emateak, metafora bat ere izan nahi du: egunkari txiki batena, herri txiki batena, txikerrena balitz ere ederretan ederra, txikiena izanik ere ezinbestekoa.

Azken kritikak

Maskara baten aitortza
Yukio Mishima

Ibai Atutxa Ordeñana

Emakume gaiztoak
Marilar Aleixandre

Jon Jimenez

Baserria (h)uz(s)ten
Oskar Gaztelu Bilbao

Maddi Galdos Areta

Animalia domestikoak
Esti Martinez

Irati Majuelo

Ni ez naiz hamalau
Karlos Linazasoro

Hasier Rekondo

Ura saltoka
Juan Kruz Igerabide

Jon Martin-Etxebeste

Oso latza izan da
Xabier Mendiguren Elizegi

Mikel Asurmendi

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Jon Jimenez

Azpimarrak
Nerea Balda

Paloma Rodriguez-Miñambres

Su festak
Jon Urzelai Urbieta

Eneko Barberena

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ibon Egaña

Lurraz beste
Garazi Arrula Ruiz

Mikel Asurmendi

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Jon Jimenez

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

2022(e)ko azaroa

2022(e)ko urria

Hedabideak