kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Eguzkia ateri / Karlos Linazasoro / Egilearen edizioa, 2002

Txiki-txiki-txikia Gerardo Markuleta / Egunero, 2003-03-22

Autoedizioak ez du, denbora askoan, oso izen ona izan liburuzaleen artean. Bere orijinala argitaletxez argitaletxe eta ukaziorik ukazio ibili ondoren, amorruz poltsikoa astindu eta berak kaleratzeko tema hartu duen idazlearekin lotu izan dugulako, beharbada. “Egileak berak eginiko” edizioak orri fotokopiatu gaizki josiekin lotzen genituen.

Gaur egun, zorionez, autoedizioa lotuago ikusten dugu inprimatzeko prozedura informatikoez edo artisau antzeko prozeduren bidez sortutako liburuekin. Autoedizioak baditu egun, baita gurean ere, bere fruitu goxoak, artearen ederrez, ederraren arteaz umotuak. Horietako bat dugu, dudarik gabe, salgai ez dagoen liburutto hau, miniaturazko harribitxia, mini poesia liburua, hori guztia baita Karlos Linazasororen Eguzkia ateri.

Paper birziklatu sendoan inprimatua, orriak zulatu eta zuntz antzeko batez josi eta bistan lotua dago. Azalean, egilearen zuri-beltzeko marrazki bat: eguzkiaren azpian, mendi baten pean, giza-irudi beltz batzuk dantza zein borrokarako izan daitekeen higitze eroan. 150 aleko edizioa dela gaztigatzen du inprimatze-oinak.

Bere txikian (13×10 cm), hirurogei poema labur biltzen ditu Linazasororen liburukiak. Hiru lerro, hamazazpi silaba, dozena bat hitz gehienez: molde berekoak guztiak, haikuaren erakoak. Koblakariaren arima eta begien pareko paisaia batera biltzea eskatzen du haikuak, oso era labur, xume, arin, grafikoan. Ezinbestekoa da Natura begiratze eta deskribatzetik harago joatea, eta inspirazio dardarizo bat, Natura eta giza espiritua lotuko dituen zertzeladan: sarri, zentzumenen emaitzak nahasteko joera. Adibide batekin hobeto ulertuko ahal da: “Galsoroaren isiltasuna / zauritan: / amapolak”.

Linazasororen liburua goxoki bat da, berdin azalean eta mamian. Aurkikuntza fonikoa handik: “Ezerño ez zara adaskan, / txori; / hegan zara zu haragi” (ahots gora irakur bedi). Aurkikuntza lexikoa hemendik: “Aztorearen hegaletan / dantzan, urdinkiro, / airea”. Ederrik eder dabil irakurlea Eguzkia ateri xume baina dotorean.

Liburu iruzkin hau gonbidapen bat da, argitaletxeren bati edo besteri liburu hau lagun gehiagorentzako moduan berriz argitara ematera anima daitezen. Baina iruzkin honek, alegia, hain irakurle-multzo txikiarentzat eginiko liburu bati hainbesteko arreta emateak, metafora bat ere izan nahi du: egunkari txiki batena, herri txiki batena, txikerrena balitz ere ederretan ederra, txikiena izanik ere ezinbestekoa.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak