kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Linbotarrak / Asier Serrano / Pamiela, 2016

Iruditeriaren hauspoaz haraindi Hasier Rekondo / Berria, 2016-10-09

Asier Serranok (Eibar, 1975) surrealismoaren sarerik gabeko bidezidor epatantea zeharkatu du, poesiak berak jaurti itzulerako kolperik jasotzeko beldurrik gabe, idazle adoretsuek egin ohi duten gisara, Linbotarrak bere azken entrega poetikoa ontzeko. Iruditeria ahalmentsu eta ustekabeko baten jabe, Serranok idazketa kasik automatikoaren nondik norakoak ondo baino hobeto menperatzen dituela, besteak beste, erakusten du oraingo honetan. Zeruko aingeruak edo linbo ezkutu batean alderrai dabiltzan pertsonaiak hizpide izango dituela tituluan iradoki arren, lurreko kontuak jorratzen ditu errealitatetik kanpo, bere mundu errealean, bizi den Serranok.

Lubaki bandako kide ohiak poesia eraldatua proiektatu du Xabier Lete II. Poesia Saria eskuratu duen honetan. Auto-erreferentziaz trufatutako ahapaldi batzuetan bertso lar hermetikoak irakurri daitezkeen arren, iruditeriaz gozatzen duen irakurleak, ni neu kasu, gozatu egingo du Serranoren piroteknia poetikoaz. “Ukabilak estutu ditut/ eta ez dut ez aitzurrik, ez pikotxik, ez palarik behar izan/ gaur ase nauen eskualde ikusezinean/ nire gorpuzkinak lur barik estaltzeko./ Norbaiten egonda/ ez naiz inon egon.”, dio, Hiriak galdu zuena poeman. Linborako bidean garen gizakiok surrealismoaren eta ironiaren aukerak ditugu irtenbide, Serranoren aburuz, errealitate jasanezin eta ulergaitzean “bizi” ahal izateko, edo erabat “deslekutzeko”. Lacanek “errealitate” deitzen zuen esparru mingarrian edo poesian bertan eraiki eta deseraiki liteke arte poetikoa.

Hala ere, ene aburuz, poemarik narratiboenetan ematen du mailarik gorenena Serranok. Azken funtzioa bezalako poema zirkularrean, esaterako. Horrela mintzo zaigu bizitza antzuaz azken funtzioa eskaintzera, denok irudikatu dugu gure heriotzaren gaineko antzezlana, dramatizatu nahi duen pertsonaia. “Egia unibertsalak esan nahi ditugu/ auzo gezurrak kontatzen ditugunean./ Makabroa izanagatik/ denok buruan daramagun jokoa da/ geure heriotza antzeztearena…”. Eta konfesioaren garaian poetak ahotsa etengo du. “Lagun maiteok:/ gaur egun kolosala da Poesiarentzat,/ gaur bizitzari ongietorria emateko/ idazteari utziko diot”.

Euskal poesiak azken garaian ohikoa duen gaien uztartzea jorratzen du Serranok, halaber. Besteak beste, errealitate idealizatuaren etsipena, harreman konbentzionalen itogarritasuna, desengainu politikoen depresioa eta abar lantzen baititu. Poema bakoitza autonomoa izan arren, badago guztiak harilkatzen dituen hauspo bat. Errealitatearen eta ilusioaren arteko talkaz eraikitako ezinegon existentziala. Ez alkoholak, ez sexuak, ez maitasunak, ezta poesiak berak ere, asetzerik ez dutena. Poetari kexu ironikoa bakarrik geratuko zaio: unibertsoa, linboa, bikotea, edo errealitate politikoa izan litezke kexu ironikoaren jomuga. Ironiarik gabe ezin baita Serranoren literatura antzeman. “Merezi ez duzun egurra jaso duzu/ gaurko prentsa idatzian./ Zu baino jipoituago atera den/ beste izenen baten bila eman ditut/ goizeko orduak, eta hala ere, periodiko orri kafesnez eta maionesaz zikinduak/ onberak izatea deliberatu ei dute gaur…”.

Demasezko idazketa automatikoaz haraindi, Serranok ausardia poetiko itzela agertu du oraingo honetan. Poesiaren funtsa iruditeria harrigarria erabiltzea bakarrik balitz, eta hori ere bada, joko poetiko antzuan eroriko litzateke Serrano, baina talentuak salbatuko du.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak