« Bizi puskak eta puskak biziz | Absurdoaren lilura »
Inoiz izan ez garenotan / Karlos Linazasoro / Erein, 2002
Maitasunari buruz inoiz entzundakoak modu berrian Jon Kortazar / El País, 2002-05-13
Aspaldi euskaraz irakurri ditudan maite poemarik ederrenak eman ditu Inoiz izan ez garenotan liburuan Karlos Linazosorok. Eta esaldiaren bermea aipatu nahi nuke berriro: aspaldi ez dut horrelako maite poemarik irakurri. Sendoak, gartsuak, iradokorrak… beteak.
Maite poesiaz hitz egiterakoan genero galdu antzekoaz ari garela dirudi. Maitasuna zein erridikulua den! esaten entzun genuen. Barregarri izateari bat ere lotsarik gabe, bere sentipen eratua agertzen du Linazasorok Inoiz izan ez garenotan liburuan. Tituluak berak esanahi bi adierazten ditu. Batetik, liburuaren lehen esaldia da, idazlea testuen gorputzari izenik ezin eman gabe ibili izan balitz bezala, eta biderik errazena hartu balu bezala. Bestetik, inoiz egon ez den toki horren bila abiaturiko liburu dela esango nuke.
Hertsia, zarratua. Bere berean betea. Geldia eta geldoa. Esamoldean “zu” bati etengabe ari zaiona, bigarren pertsonaren nagusitasuna agertuz. Baina niaren eta zuaren arteko elkarrizketa horretan hitz-aroan borborrean ari da… Ikustekoa da nola sortzen den diskurtsoa, etengabe, ura balitz bezala, eta zein hari finek eusten dute esapide hori.
Pausu luzeko poemak dira. Erritmoari begiratzen diotenak, agian kutsu (neo)klasiko batez, hitzen silabak neurtuz eta bertsoa atonduz. Egiturak moldatuak dira, paralelismoen, errepikapenen bidez. Agian ez dago zer esan handirik, edo esatera doana denok dakigu… Eta hala ere, eta hala ere… berriak dira esapideak eta esamoldeak. Metafora nagusitzen da bazter batean, bestean hirukoitasuna, eta esaldiak hiru bider errepikatzen du ideia, eta moldatuz doa niaren eta zuaren arteko dialektika.
Espresioaren bila
“Oro da maitasuna zure begi-ninietan” dio poetak eta maitasun horren espresioaren bila abiatu da poema bilduman. Eta poema bakoitza eskura ezina (izan ez garenon tokien arrastoen bila) hartzeko eta hausnartzeko ahalegina da, borobila, bere horretan bukatzen dena… Hiperbole puntu batekin, heldu-ez-heldu zalantzaren bidean.
Inoiz Xabier Leteren oihartzunak nabaritu izan ditut poesia honetan eta Juan Mari Lekuonarenak ere bai, definizioari zabaldutako bideetan. Linazasoro une oro agertzen da, kontraesanean, paralelismoan, maitasunaren hondarrak agertzeko orduan. Baina Salinas datorkit gogora. Eta Pessoa, nola ez?.
Testuak gora egiten du, arnas handiko perpaus eta solasaldietan. Barrokorako joera nabari zaio bai, eta era berean, bere-berea duen espresiobidea.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña