kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Kastilla Zaharreko ipuin zaharrak / Miguel Delibes (Patxi Apalategi) / Hiria, 2002

Bueltan datorren liburu bat Igor Estankona / Deia, 2002-03-22

Banengoen ba ni, noiz edo noiz liburu hau ikusitakoa nintzela. Erdaraz barik euskaraz egiten zitzaidan ezagun titulua. Lagun batengandik jakin dut Baroja argitaletxean aspaldi argitaratutako liburua dela gaur esku artean darabilguna. Antza denez hitzez hitz errespetazen da orduko testua Hiriak dakarkigun honetan, beharrezkoak diren aktualizazioak eginda, noski.

Bueltan datorkigun liburu hau ez da zirraragarri hoietakoa, baina Valladolideko ehiztariak hain gustuko dituen detaile eta zehaztasun geldoekin gozatzen duenik ere badago. Ni hoietakoa izan ez arren, behar bada, darabiltzan gaiengatik ausartu naiz irakurtzera. Nekazal giro berantiar baina era berean osasuntsua deskribatzen du Delibesek liburu honetan. Gaztelako zabalera handian aurkitzen zailak bihurtu diren hainbat ñabardura utzi dizkigu idatziak eta hori, nekazal giroan hazi garenontzat, beti da interesgarria. Hainbat lanabes, esaera, ohitura eta jakintza joan zaizkigu guri ere azken urteetan. Bapatean itzaltzen den kandelak izan ohi dira, azken batean, historiaren kapituluak. Euskal Herritik zein beste edozein lekutatik irakurri arren antzeko zapore gazi-gozoa uzten duen liburu honek omenaldia egiten dio nekazal bizitzari. Atzerantz begira idatzia dago baina errespetuz eta tristura merkerik gabe.

Hori dela eta “Kastilla Zaharreko ipuin zaharrak” hau ez da liburu kostunbrista edo bukolikoa. Badago, noski, halako idealizazio bat, baina Delibesek ez darama itsutasuneraino. Hirien aldean txiki geratu den horren defentsa egiten dela uste dut, behin nekazal giroak ere bere gora-beherak dituela onartu ondoren. Denbora, pazientzia, lasaitasuna, oreka,… halako baloreak jartzen ditu agerian. Kastillako txoko bateko biztanleen balore hoiek dira, hain zuzen, narrazio osoan errepikatzen direnak. Artez esan barik beti presente dauden konstanteak arakatzen ditu idazleak, gertaera sinpleena ere ez baita berdina orduko begi haiekin edo gureekin ikustea.

Obra gailen bat izatera iritsi gabe, asko dira azpimarra daitezkeen aspektuak. Teknikarena da hasiera-hasieratik irakurlea harrapatzen duena. Hiztegi aberats eta ia barrokoa erabiltzen da natura deskribatzeko, baina ez da astuna egiten. Kontraesan horri esker dira pasarte asko benetako argazkiak. Argazkiotan zer ikusten den irakurle bakoitzak esan behar du.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak