« Hondamendiaren atarian | Duintasunez »
Ogella line / Itxaro Borda / La Malle D'Aurore, 2009
Poza eta tristezia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-05-29
Liburu txiki hau bi hizkuntzatan idatzita dago, euskaraz eta frantsesez. Biak dira Itxaro Bordaren lanak; beraz, ezin daiteke esan itzulpena denik, hizkuntza batetik besterako jira eta buelta baizik.
Poemek maite denaren presentziak sortzen duen poza adierazten dute, haren ausentziak sortzen duen tristeziarekin batera. Poza eta tristezia dira bizitzaren mugarri. Pozak gorputza eta bere afektuak zabaltzen ditu infinituraino. “Munduaren lehen goizean jadanik / Maite zaitut, / sakon eta bekaitz, / Nor zaren jakin gabe”. Maitasunak, nolabait, denbora eraikitzen du eta hortik aurrera hasten da mundua ibiltzen. Munduaren lehen goiza, sortze guztiaren aurretiko aldia, argi guztiak baino lehenagoko argia, nork bere burua zehazten eta izendatzen hasi aurretiko unea abiapuntuak dira, pasioaren ibilbidean.
Tristeziak, ordea, gorputza bere baitara ekartzen du, eta hantxe ixten. “Irudi luke itsasoa atzera doalarik, / harriak elkarri joka, / Amildegi zarata. / Zu nire aldamenetik / Joan zinenean bezala”. Munduaren amaiera, argia amatatu duten unea, iluntasuna etorri den orena helmugakoak dira, dena baita joan eta hil (irudimenean izan ezik). Ezer ez baita betikoa. “Ez dut betikoa eta denetakoa izan nahi”.
Itinerario afektibo eta sentimental honetan tokiak ere badira, itsasoaren ondoko espazioak, sentimenduek kutsatuak: Laga, Ogella, Natxitua, Bedaro, ura eta lehorra elkar joka ari diren lurralde ezin zehaztuak. Batzuetan urak lehorra hartzen baitu, eta besteetan lehorrak ura, pozak tristezia eta tristeziak poza irensten duten bezala, bizitzaren mareak bultzaturik.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo