kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Hilpuinak / Joxemari Urteaga / Elkar, 2008

Sei hilketa Javier Rojo / El Correo, 2008-06-14

Joxemari Urteagak sei narrazio argitaratu ditu “Hilpuinak” izeneko liburu honetan. Liburuaren izenburuak berak eskaintzen du bertan aurki daitekeen ideia, ipuin horietan hilketa batzuen istorioak kontatzen baitira, intrigazko narrazioak balira bezala aurkeztuak. Beraz, sei ipuin, beste hainbat hilketari buruzko sei narrazio ditu liburu honek. Baita sei eskualde ere, hilketak Euskal Herriarekin zerikusirik ez duten inguru geografiko desberdinetan kokaturik baitaude gehienetan. Egia esan, honelako istorioak kontatzerakoan sinesgarritasun minimo bat gordetzeko, kontuz ibili behar da kokapenaren kontu honetan.

Horrelako istorio batzuk Euskal Herrian kokatuz gero, faltsuak izateko itxura har dezakete, gure eskualdea den bezalako baita. Baina urrunduz gero, literarioegiak lirudikete halako istorioek, gure irudimenean halako istorioak literatur eskualdeetan baino ez baitira gertatzen. Eta literatur tradizioak eskaintzen ditu eskualde horiek. Idazleak bigarren aukera hori hartu du kasu gehienetan, ipuinetan kontatzen diren hilketen literatur izaera nabarmentzen delarik. Beste era batean esateko, topikoen erabilera kontzientea egin du idazleak, inguru hurbilago batean kokatuta sinesgarritasuna ezinezkoa den momentutik.

Narrazio teknikaren aldetik esan behar da ipuin hauek nahiko tradizionalak direla, istorioak lehenaldian eta hirugarren pertsonan kontatuta baitaude, narratzaile orojakilea erabilita. Ezaugarri interesgarriak bilatuz gero, elipsiaren erabilera aipa liteke. Narrazioetan, zenbait momentutan, hutsune handiak gertatzen dira. Egoerak iradokitzen dira eta, gauzak horrela, literatur topikoak ezagutzen dituelarik, irakurleak hutsune horiek beteko ditu. Edonola ere, efektista samarrak dira, sorpresa eman nahi baitzaio irakurleari ipuinaren amaieran. Irakurlea eskarmentuduna bada, ordea, ez du inolako sorpresarik izango eta uste zuenaren baieztapenaren aurrean baizik ez da aurkituko. Horretan iruditu zait ez duela behar bezala lortu intrigari zor zaiona betetzen. Narratzailea orojakilea izanik, irakurleari azkenean sorpresa eman nahi bazaio, informazioa ezkutatu zaiolako izan da, hau da, narratzaileak, nahita, ezjakinean eduki du irakurlea azkenean halako sorpresa egon dadin. Tira, irakurlea honelako huskeriekin amorratuta jartzen ez bada, denbora pasarako eta dibertitzeko erabil dezake liburua, azken finean horixe baita bere helburua.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak