« Orokorretik zehatzera eta alderantziz | Apaizac obeto »
Gaueko gezurrak / Gesualdo Bufalino (Josu Zabaleta) / Alberdania-Elkar, 2007
Egiaren gezurrak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-03-21
Berandu ikasi zuen bizitzen; berandu hasi zen idazle arrakastaz gozatzen; berandu, jubilatu ondoren, ekin baitzion eleberrigintzari. Auto istripu baten ondorioz hil zen, berandu ere. Hirurogeita hamasei urte zituen Gesualdo Bufalinok (1929-1996), Cosimoko erietxean azken arnasa eman zuenean. Bizitza osoa literaturari eta bere amari eskaini zien, irakasle izan zen institutu batean.
Gaueko gezurrak liburuan presondegian itxita dauden lau lagunen historia kontatzen da. Erregea hiltzen saiatu direlako daude han. Aristokrata, ikasle, poeta eta soldadua dira lau lagunak. Azken gaua igaroko dute, hurrengo goizean hil egingo baitituzte. Ez da alferrikakoa lau lagunak direnak izatea; neurri batez Siziliako gizarte klase baten isla dira, erregearen aurka joka zezaketen bakarrak. Aristokrata espiritudun gizona da, lurraren ongarri; ikaslea, zientzia gizona, geroaren egile; soldadua, arma gizona, akziozkoa; eta poeta, edertasuna laburki eta hitzez adierazten dakien gizona. Lau mundu bildu dira ziega batean. Azken gau horretan bakoitzak istorio bana kontatuko du, gogoan iltzez bezala geratu zaion bizi puska. Oroimenaren ariketa da, kontagintzaren arlokoa guztiz. Oroimena narrazio suertea baita, gezurraren egiaztapen inkontzientea.
Bizitzak gertatutakoa oro oroimen bihurtzen du, alegia kontatzeko gai. Ez du bestelako zentzurik. Egia gezur da bilakatzen, eta gezurra, kontatzeagatik, literatura bihurtzeagatik, egia. Oroitzea berriro bizitzea baita, eta berriro bizitzea, heriotzaren bezperan, malenkoniaz beteriko jarrera izan daiteke, zentzu tragikoa duen ekintza edo keinu ironikoa besterik gabe. Ez baitago denbora berreskuratzerik; utzi egiten zaio bere ibilbidean, berarekin eraman gaitzan edo, bestela, apartatu egiten gara, doala denbora bere bidetik, gu geuretik ere joango baikara, ahal dugunean eta ahal bezala. Gezurrak gure baitako egiak ateratzen dituen bezala, errealitatearen goi-beheak ere argitzen ditu. Presondegian daudenek gezurren bidez besteak engainatu nahi dituzte, baina bizitzak jokatu egiten du eta dena alderantziz jarri ere bai. Horixe da literatura, azken finean, errealitatera iristeko modua, zuzenena ez bada ere, ederrena.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña