susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Anfetamiña-ren poemagintza | Sarrionaindia-ren xarma ezkutua »

Irri solas / Xipri Arbelbide / Iruñako Udal Aurrezki Kutxa, 1982

“Irri solas” Kakabeltz / Pamiela, 1983-12

Liburu honetan, berrogeitamazazpi orrietan, hirurogeiren bat pasadizu datozkigu, batzuk egiazkoak omen, beste batzuk la polca baino zaharrago diren txiste batzuren bidez. Arbelbidek nahiko garbi adierazten du bere asmoa hitzaurrean: “Hemen diren orrialdetan ez du holako literatura “barnekorrik” kausituko. Irri eginaraziko dioten ixtorio labur batzuk, karrikan gertatuak, ostatu xokoan edo eztei bazkari batetan entzunak. Agian errextasun eta irriak euskararen irakurtzea ekarriko ditu, orain ere, erdera baizik irakurtzen ez zuten batzuk. Agian, eta asmo txalogarri hura betetzen bada zenbait lekutan, liburuaren helburua lortuta eta burutua izanen da. Hala bedi. Baina hemen, hegoaldeko hirietan bizi garenentzako ziur aski ez da hori lortuko, bi arrazoiengatik batez ere. Lehena, eta beharbada ez inportanteena, erabiltzen den euskaragatik, nahiko zaila batua erabiltzen duen jendearentzako, eta bigarrena ixtorioengatik. Zeren eta batzuk nahiko politak badira ere, (“Gu frantsesak gaituk gero”, “Bertzek bezala”, “Sobera ba dut”, “Maraxela eta medikua”, “Zenbait zentimetra”) beste batzuk txiste zahar batzuren kontaketa izatetik ez dira iragaiten (“Gakoa pipatu”, “Ez naiz presatu”, “Biak kapitaina”, “Atzoko soberakinak”, “Ez du etxen ikasia”, “Mutua”, “Arintasuna”) eta tropikoz josiak daude.

Lehen aipatu dudan euskarak, bestalde, badu ere beste gauza positibo bat; zera da, baliagarria da Garazi aldeko mintzaera ezagutzeko edo ezagutzen hasteko, eta horretan ikusi dut nik behintzat liburuaren balorerik handiena.

Laburpen gisa, liburua Behenafarroko euskalki ezagutu nahi duenari, gomendatuko nioke.