« Odolaren usaina | Etsipen days »
Tobacco days / Anjel Lertxundi / Erein, 1987
Tobacco days Xabier Mendiguren / Argia, 1987-12-27
Berriki esana du Anduk bi idazle mota dagoela bere ustez: bide berriak urratzen dituzten iraultzaileak eta lorpen horiek sendotzen dituzten ofiziozkoak, eta berak bigarren taldekotzat zuela bere burua. Ez da makala erakusten duen apaltasuna gero!
Beste batean adierazi zuen filme zuzendaritzan aritzearen eraginez edo iruditan idatzia zuela erabat azken nobela. Oso nabarmena da ezaugarri hau elaberri osoan zehar: hitzaren bidez indar plastiko haundiko estanpak lortzeko moduan, eta narrazioa aurrera eramateko era bizkor eta eraginkorrean.
Nobela beltza dugu honako hau. Euskaraz idatzitako nobela beltz onena, edo bakarra seguruenik. Kontrabando ixtorio bat kontatzen digu, izenik ez aipatu arren Oriorekin identifika daitekeen herri batean hasi eta Madril aldean segituz. Tokiz aldatzearekin batera “ur” haundiagoetan sartuko zaizkigu pertsonaiak eta komeria desberdinak izango dituzte “arrain” txiki eta haundiek. Sinisgarritasuna lortzen du Lertxundik.
Argumentuaren eraikuntzan ederki aritu bada ere, hizkuntzan gorabehera gehiago dago. Esaldiak maisuki ebakitzen ditu, bai, baina aurreko elaberriko modu berberean; hemengo lehen perpausa irakurri orduko Hamaseigarreneanekoa etortzen zaizu burura, eta ez da itxurazkoa behi berbera jo eta ke jeizten aritzea. Elkarrizketak emateko moduan gehiago saiatu da eta aberastasun haundiagoa eskaintzen du, estilo zuzen eta zeharkakoen nahasketaz. Erdarak ere badu bere presentzia elkarrizketa hauetan, errealismoaren amoreagatik.
Zera esango nuke nik laburpen modura, nahiko nukeela halako “ofiziozko” idazle asko baldin bagenitu, eta honen moduko nobela asko idatziko balituzte.
Poesia kaiera
Giorgos Seferis
Irati Majuelo
Altxa, hildakoak
Fred Vargas
Joxe Aldasoro
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos