susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Oroimen kamutsa | Joan Salvat-Papasseit »

Memory dump / Mikel Lasa / Euskal Herriko Unibertsitatea, 1993

“Memory dump” aitzaki Amaia Iturbide / Euskaldunon Egunkaria, 1996-05-04

Mikel Lasaren Memory dump-eko osagarriak (EHU, 1993) idazle horrek Arthur Rimbaud-en poemak euskaratu zitueneko hitzaurrea bezain argigarriak dira, hiru arrazoirengaitik: kritiko maltzurren aurka defendatzen duen honestitate intelektualagaitik, taiuzko iritzia edo argia ematean datzan honestitateagaitik; marrazki esanguratsuengaitik (ehun eta bostgarren orrialdeko aurpegi bikoitzarena; ehun eta hogeita bostgarren orrialdeko irudi salatzailearena; ehun eta berrogeita hamaikagarren orrialdeko bere irudia edo Rimbaudena; berrehun eta hogeita zortzi orrialdeko marrazkia, humanista batek bakarrik egin dezakeena… eta abar); eta batez ere, bere ikuspegi modernoengaitik, bere aburu eta jarrera ironiko eta kritikoagaitik, etorkizunerako (ez diot baikorrak edo ezkorrak) perspektibak trazatzen dituelako. Izan ere, Mikel Lasak, poeta urri eta onek bezalaxe, begi bat du iraganean hondarrak biltzen, eta bestea etorkizunean antzematen. Poeta-giltza da, irizpide eta pentsaera zabalekoa, berriaren aintzinean begiak irekitzen dituena. Eguzki berritan dagoen poeta berria. Edo bere hitzetan: “Izaki oro esnatu dadinean, eta itzalak erori, eguna jaiki garaian, mendi mugak su eta gar, oro egi, oro garbi, badaezpadako amets lilurarik gabe, nahiz eta eguzkia oraindik ez agertu, badakizu: Eguzki berritan zaude”.

Eta berritasun honen haritik, anekdotatxo bat kontatu nahi nuke. Iazko udazkenean Zarautzen egon nintzen egun batzuk igarotzen. Zarautz betidanik kuttuna izan zait, besteak beste, Lizardirekin gogoratzen naizelako. Hango hondartza luze-zabalean eserita nengoelarik hor nonbaiteko entseiu-marrak egiten makiltxo batez hondar gainean, Claudio Rodriguezen poemak buruz errepasatzeari ekin nion (Mikel Lasa bezala, Frantziako sinbolismoan oinarritzen den gaztelaniar poeta haundi honen lerroak oinaztargiak dira, oinazez eta argiz zeharkatuak eta bere poema-orriak marmol berpiztu bana). Paisaia eta pertsonaia (Claudio Rodriguezek udako oporrak Zarautzen igarotzen ditu) bat egin nituen. Eginkizun horretan nengoelarik, loki-kolpe bat sentitu ondoren, mihi-puntatik hiru hitzok zezeldu zitzaizkidan: Zarautz: argizko frontoia. Hots, poeta bati esker, kasu honetan, Claudio Rodriguezi esker, begiak berritu zaizkit.

Hemendik aurrera, nire behialako Zarautzekiko lotura afektiboari (Lizardirengandik datorrena) beste ikuspegi bat gainjarriko zaio, Claudio Rodriguezengandik heldua.