« Narrazioen alfabetoa | Aita-alabak »
Zalditeria Gorria / Isaak Babel (Olga Mtz. de Marigorta / Roberto Serrano) / Alberdania-Elkar, 2006
Gerra Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2007-03-16
Isaak Babel, Odesako judua, 1920an Semyon Budionni kosakoaren erregimentuan sartu zen, poloniarren aurkako gerran. 1925ean, esperientzia horren fruitu, Zalditeria Gorria argitaratu zuen, gure mendebaldean argitaratu den ipuin-libururik onenetakoa. Judu bat kosakoen artean, kontraesan handia, garai hartan, eta kontraesan horixe da, hair zuzen, ipuinen oinarri eta akuilu. 1928an, Budionnik berak Babel salatu zuen. Burges txikiaren ikuspegia islatzea izan zen salaketaren oinarria, judu izatearenaz gainera. Libre atera zen, Gorkyk Babelen aldeko lana hartu zuelako, baina urte horretatik aurrera, diotenez, irtenbiderik gabeko bidean sartu zen. Isilik iraun zuen denboraldi batez, isiltasunera kondenaturik, beste idazleengandik aparte. 1935ean antzerki lan bat idatzi zuen, baina antzokietatik kendu zuten. Zinegidoia idatzi zuen, Eisensteinekin batera, baina zentsurak ez zuen onartu. Isiltasuna haren elikagai bihurtu zen. Ipuin bat idazten bazuen, baze kien inork ez ziola argitaratuko. 1939an atxilotu egin zuten.
Frantsesen aldeko espioitza lanak burutzea izan zen akusazioa. Babel Malrauxen adiskide baitzen, baina idazle frantsesak ez zuen ezer egiteko aukerarik izan. Jakin izan denez, Sobiet Batasuneko artxibategiak publikoari ireki zaizkionean, 15 eskuizkribu eta 18 koaderno, oharrez josiak, bahitu zizkioten. Denak galdu dira, tartean eleberri bat eta narrazio-liburu bat.
Lubiankan itxi zuten eta han, zigor eta torturapean, troskisten laguna zela aitortu zuen, garaiko aitorpen ohikoa bestalde, eta “aberri”aren aurkako lanak egin zituela, gogoz eta nahita, hori ere ohiko aitorpena. Zalditeria Gorria ez zela garaiko Sobiet Batasunean bizi zenaren giroaren isla, baizik eta idazlearen beraren fantasia aitortzera ere iritsi zen, gogoz kontra, jakina.
1940an egin zen Babelen aurkako epaiketa, Laurenti Beriaren bulegoan. Hogei minutuz luzatu zen soilik. Dena dago aktetan jasota. Gero, tiroz hil zuten Lubiankako patioan bertan.
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Asier Urkiza
Paziente isila
Alex Michaelides
Nagore Fernandez
Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Mikel Asurmendi
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Jon Jimenez
Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz
Amaia Alvarez Uria