kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Laguna / Dennis S. Miles (Andolin Eguzkitza) / Txalaparta, 2005

Lagun amerikarra Igor Estankona / Deia, 2005-04-16

Eginahalak egin zituen gure Andolin Eguzkitzak liburu honek euskaraz argia ikus zezan. Ameriketako bere egonalditik ekarri zuen besapean, eta han bizitakoa gogorarazten zion, nik uste. Hainbeste maite izan zituen paraje eta jendeei leiho bat ireki nabi izan zien hemengo argitaletxe baten bitartez eta, nork daki, behar bada Andolinentzat Dennis S. Milesek irudikatzen du nolabait atlantikoaz bestaldean aurkitu zuen grina, hango elegantzia eta erudizio progresista, hango askatasun nahia eta kidetasun sakona. Santurtziarrak bere azken burugogorkeria utzi digu, istorio zail bat, euskara bere-bere baina aukeran korapilatsu bat, oinaze bat, esan ezinezkoa, nobela garratz baten bidez adierazia.

Aitor dut “Laguna” honetan galdu egin naizela, erremediorik gabe galdu. Ez luke bi aldiz errepikatu behar Milesek “helburu komertzialetik harago” idazten duela: bistan da. Nahasmenaren plazerrak ere behar izaten ditu helduleku bat edo beste baina “Laguna”n bakar-bakarrik uzten gaitu idazleak. Gay literatura da, baina ez da nahiko hori esatearekin. Absurdua da goitik behera, baina errealitate anplifikatu eta gordin batean gaudela ere senti dezakegu batzutan, ikusten ari garena baino egiazkoagoak balira bezala ezagutzen ez ditugun gure mamuak eurak.

Ez denez liburuen errua bakarrik izaten, eta garaiak ere asko esan gura duenez, sinetsita nengoen Bernardo Atxagaren “Ziutateaz” gaindituta neukala. Bada ez: argia pizturik egin behar izan dut berriro lo. Elbarri baten ardura hartzean bere izaera humanoaren kafearen hondarrak aurkitzen ditu Morganek arimaren sakon-sakonean. Zeregin hori, maiatasun erraldoi batek itxuraldatua, zuzenean arroken kontra daraman itsas argi ahula bihurtzen da orduan protagonistarentzat. Emozio lartxo behar bada, kontutan hartuz gero gauzak libreki kontatzeko sinboloa darabilela etengabe Milesek, ametsa kasik. Edo arketipoa, hobe: norberaren subkontzientean dagoen jatorrizko eredu bat, dela odola, zaldia edo sabela.

Horrexegatik da liburu hau berezia eta ulertzeko ezinezkoa. Gaitzagoa zenbat eta ahalegin gehiago egin. Ekin diezaiokezu zuk ere, interesgarria eta aberatsa bada, baina “Laguna” irakurtzeko “in the mood” egon behar duzu eta ausart, oso ausart jokatu.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak