kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Oker ttiki garrantzigabeak / Antonio Tabucchi (Fernando Rey) / Alberdania-Elkar, 2007

Oker ttiki garrantzigabeak Eneko Barberena / goiena.eus, 2020-05-30

Gure ezintasun politikoen ifrentzua da darabilgun hizkuntza nagusikeria. Dagokionari eska dakiokeenaren salbuespenetik harago, hiztun askoren ibilbidearen gainetik dator seinalamendua. Badakit gaztelania hiztunek ere egiten dutela, besta menosteko akats linguistikoa baliatzea, baina hori ere jabetza medioak gure egitearen ezintasuna da. Nekez irudikatzen ditut horrela Arrasateko XX. mende hasierako sozialistak, adibide bat jartzeagatik. Haien ametsak zerikusi handiagoa zuen herriko kuartela asaltoan hartzearekin.

Nostalgia ere praktika genezakeen, baina susmoa dut haserregi gaudela horretarako. Europa erdialdeko literaturak horren ondo jorratu duen gaia, urte gutxian desegin baitziren han inperioak, aberastasunak, aziendak eta biziak. Adam Bodor artzapezpikuaren zain, horratx. Kutsu hori hartu dizkiot izatez meridionala den idazle baten ipuinei, blog honetan ere aipatu izan dudan Antonio Tabucchiren Oker ttiki garrantzigabeak da obra. Fernando Reyk itzulia, Literatura Unibertsala sailean. Ze eskertzekoak itzultzailearen oharrak, esan beharra dut.

Ipuin sortan denboraren iragatea eta izan zenaren falta dira hari. Adinean aurrera doazen pertsonaiak, euren amets, nahi, itzal eta erruekin. Bizi izandakoak, alegia. Eskenatokiak ere hala dira, izan zirenak, Biarritz edo Donostia luxuzkoak, Madras exotikoa edo Antonio Machadoren gela. Ondo ezagutzen ditu autoreak Italia, Espainia eta Portugal. Katalunia begiko du eta apenas aipatzen duen Euskal Herria, ipuin bat berton kokatuta egon arren. Detaile honek Buenaventura Durruti gogorarazi dit, hure ere Donostiatik atsegin handirik gabe pasea.

Ipuinek ezinegona dakarte, baina gozatzeko tarteak ere badakartza. Nire gustukoenak Neguaren esperoan, Rebus eta Madrasera doazen trenak ipuinak dira. Rebusekoa aipua: Gaur gauean Miriamekin egin dut amets. Urrutitik kamisoia zirudien tunika zuri luze bat zuen jantzita; hondartzan aurrera zihoan, olatuak beldurgarriak ziren, altuak, eta isiltasunean hausten ziren, Miarritzeko hondartza zen noski, baina hutsik zegoen erabat, ni etzaulki batan nengoen eserita, etzaulki hutsen ilara bukaezin bateko lehenbizikoan, baina beharbada beste hondartza batean, Miarritzen, nik dakidala, ez zegoelako halako etzaulkirik, hondartza baten ideia besterik ez zen, eta nik beso keinu bat egin diot esertzera gonbidatzeko, baina Miriamek aurrera segitu du ikusi ez banindu bezala, begiratua aurrean iltzaturik, eta nire ondotik pasatu denean haize izoztuaren uholde bat sartu da nigana, berarekin batera halo bat balerama bezala: eta, orduan, ametsetako ustekaberik gabeko txundiduraz, hila zegoela ulertu dut.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak