kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Muga, Irri-antzerkia Ekitaldi bitan / Antonio Maria Labaien / Euzko Yakintza, 1954

Muga A. / Euzko Gogoa, 1954-09

Aspaldi erakutsirik daduzka Labaien iaunak antzerkirako trebetasun eta doaiak. Gutxi, gaurdañoko idazleen artean, ark bezin antzerki ugari eman digunik, are gutxiago ain ederrik sortu duenik: “Mateo Txistu”, “Euskal Eguna”, “Iparragirre”, “Gizon bizarpeituti… “, “Irunxeme” eta abar, makiñabat aldiz euskal-teatroak beren ioku alaiz bete dituten antzerkiak. Gaiñera Labaien’ek sortu eta eutsi zion “Antzerti” ezin ahantzizko aldizkari ederrari. Amaikatxo teatro-lan bikain argitara ziran 1932-36 urte bitartean. Beraz, ez da atzo goizekoa Labaien iauna euskal teatroaren zelaian.

Eta oraindik ere, al dun neurrian, gogoz ekiten dio antzerki saillari, gogoz eta kemenez. Gaurkoan irri-antzerki bat damaigu, “Muga” alegia, bi ekitalditan. Izenak berak aski garbi erakusten digu zertaz ari dan antzeki au; mugako goraberataz, kontrabandaz alegia, gure muga-gizonen etorri oparoenaz. Trebeki antolatu ditu egilleak irri antzerkitxo onen guna ezezen bilbea ere. Ikustekoa da nolako erosotasunez mugitzen diran ango antzez-lagunak, nolako errextasunez darien elkar-izketak: auxe duzute, ene ustez, mugaz gaurdaño egin dan saiorik, eder, egiti eta bizkorrena. Aintxen ageri zaizkigu, muga-gizonez landa alde bietako muga-zainak ere, karabinero ta gendarmak alegia, eta iru izkera naasirik darabilzki agerraldi batzuetan, pantzera, españera ta euskera. Parre goxorik eragingo dio noski, euskaldun entzun-zaleari, antzerki bizi onek. Baiña badu, irritartean, barneagorik ere eta egi sakonik aski ialkitzen ditute antzez-lagunek bidegabe erdibitzen gaitun muga aizuna dala-ta. Irriz ta parrez, egoki ta zinki ordea.

Alabaiña oraindik emateko dauzka Labaien iaunak antzerki saillean bere onenak. Ezagutzen dugu argitara gabe daukan antzerki eder bat orainartekoak baiño ederragoa. Lan bikain orrek ere laster izango al du bere aldi. Anartean ar bitza gure adiskide on eta lankide piñak goraintzirik miñenak. Eta luzaro iarraituko al du euskal gogoak, teatroaren bidez, alaitzen eta alatzen. A.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak